Greinar og pistlar

Bænalisti Porvoo-samtakanna 2023

PORVOO PRAYER DIARY 2023
The Porvoo Declaration commits the churches which have signed it ‘to share a common life’ and ‘to pray for and with one another’. An important way of doing this is to pray through the year for the Porvoo churches and their Dioceses. The Prayer Diary is a list of Porvoo Communion Dioceses or churches covering each Sunday
of the year, mindful of the many calls upon compilers of intercessions, and the environmental and production costs of printing a more elaborate list. Those using the calendar are invited to choose one day each week on which they will pray for
the Porvoo churches. It is hoped that individuals and parishes, cathedrals and religious orders
will make use of the Calendar in their own cycle of prayer week by week.

JANUARY
1/1
Church of England: Diocese of London, Bishop Sarah Mullally, Bishop Lusa Nsenga-Ngoy,
vacancy – bishop of Kensington, Bishop Rob Wickham, Bishop Jonathan Baker, Bishop Ric
Thorpe, Bishop Joanne Grenfell.
Church of Norway: Diocese of Nidaros and Trondheim, Presiding Bishop Olav Fykse Tveit,
Bishop Herborg Oline Finnset
8/1
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Oulu, Bishop Jukka Keskitalo
Church of Norway: Diocese of Sør-Hålogaland (Bodø), Bishop Ann-Helen Fjeldstad Jusnes
Church of England: Diocese of Coventry, Bishop Christopher Cocksworth, Bishop John
Stroyan.
15/1
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Tampere, Bishop Matti Repo
Church of England: Diocese of Manchester, Bishop David Walker, Bishop Mark Ashcroft,
Bishop Mark Davies
22/1
Church of England: Diocese of Birmingham, vacancy – bishop of Birmingham, Bishop Anne
Hollinghurst
Church of Ireland: Diocese of Cork, Cloyne and Ross, Bishop Paul Colton
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Elsinore, Bishop Peter Birch
29/1
Church in Wales: Diocese of Bangor, Archbishop Andrew John, Bishop Mary Stallard
Church of Ireland: Diocese of Dublin and Glendalough, Archbishop Michael Jackson
FEBRUARY
5/2
Church of England: Diocese of Worcester, Bishop John Inge, Bishop Martin Gorick
Church of Norway: Diocese of Hamar, Bishop Ole Kristian Bonden
12/2
Church of Ireland: United diocese of Tuam, Limerick and Killaloe, Bishop Michael Burrows
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Roskilde, Bishop Ulla Thorbjörn
Hansen
19/2
Church of England: Diocese of Peterborough, Bishop Donald Allister, Bishop John Holbrook
Church of Ireland: Diocese of Meath and Kildare, Bishop Pat Storey
26/2
Church of England: Diocese of Canterbury – Archbishop Justin Welby, Bishop Rose Hudson-
Wilkin, vacancy – bishop of Maidstone, Bishop Norman Banks
Church of Ireland: Diocese of Down and Dromore, Bishop David McClay
MARCH
5/3
Church of England: Diocese of Chelmsford, Bishop Guli Francis-Dehqani, Bishop Roger
Morris, Bishop Lynne Cullens
Church of Sweden: Diocese of Karlstad, Bishop Sören Dalevi
12/3
Evangelical Lutheran Church of Latvia: Archbishop Jānis Vanags, Bishop Einārs Alpe,
Bishop Hanss Martins Jensons, Bishop Rinalds Grants, Bishop Uldis Gailitis
Church of England: Diocese of Lichfield, Bishop Michael Ipgrave, Bishop Sarah Bullock,
Bishop Matthew Parker, Bishop Clive Gregory
Church in Wales: Diocese of St David’s, Bishop Joanna Penberthy
19/3
Church of Sweden: Diocese of Lund, Bishop Johan Tyrberg
Church of Ireland: Diocese of Cashel, Ossory and Ferns, Bishop Adrian Wilkinson
Church of England: Diocese of Ely, Bishop Stephen Conway, Bishop Dagmar Winter
26/3
Church of Ireland: Diocese of Armagh, Archbishop John McDowell
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Funen, Bishop Tine Lindhardt
APRIL
2/4
Church of Sweden: Diocese of Uppsala, Archbishop Martin Modéus, Bishop Karin
Johannesson
Church in Wales: Diocese of Llandaff, Bishop June Osborne
9/4
Church of England: Diocese of Derby, Bishop Libby Lane, Bishop Malcolm Macnaughton
Church of Ireland: Diocese of Clogher, Bishop Ian Ellis
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Aalborg, Bishop Thomas Reinholdt
Rasmussen
16/4
Church of England: Diocese of Blackburn, Bishop Julian Henderson, Bishop Jill Duff,
Bishop Philip North
Scottish Episcopal Church: Diocese of Brechin, Bishop Andrew Swift
The Lutheran Church in Great Britain: Bishop Tor Berger Jørgensen
23/4
Church of Sweden: Diocese of Gothenburg, Bishop Susanne Rappmann
Scottish Episcopal Church: Diocese of Glasgow and Galloway, Bishop Kevin Pearson
30/4
Church of England: Diocese of Southwark, Bishop Christopher Chessun, vacancy – bishop of
Kingston, Bishop Rosemarie Mallet, Bishop Karowei Dorgu
Church of Norway: Diocese of Björgvin, Bishop Halvor Nordhaug
MAY
7/5
Church of England: Diocese of Gloucester, Bishop Rachel Treweek, Bishop Robert Springett
Church of Sweden: Diocese of Västerås, Bishop Mikael Mogren
14/5
Church of England: Diocese of Guildford, Bishop Andrew Watson, vacancy – bishop of
Dorking
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Viborg, Bishop Henrik Stubkjær
21/5
Church of England: Diocese of Exeter, Bishop Robert Atwell, Bishop James Grier, Bishop
Jackie Searle
Church of Norway: Diocese of Nord-Hålogaland, Bishop Olav Øygard
28/5
Church of England: Diocese of Hereford, Bishop Richard Jackson
The Lusitanian Church (Portugal): Bishop José Jorge Pina Cabral
The Latvian Evangelical Lutheran Church Abroad: Archbishop Lauma Zušēvica
JUNE
4/6
Evangelical Lutheran Church of Iceland: Bishop Agnes Sigurdardottir, Bishop Kristjan
Björnsson, Bishop Gisli Gunnarsson
The Spanish Reformed Episcopal Church: Bishop Carlos Lopez Lozano
11/6
Scottish Episcopal Church: Diocese of Argyll and the Isles, Bishop Keith Riglin
Church of Ireland: Diocese of Connor, Bishop George Davison
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Lolland-Falster, Bishop Marianne
Gaarden
18/6
Church of England: Diocese in Europe, Bishop Robert Innes, Bishop David Hamid
Church of Sweden: Diocese of Visby, Bishop Erik Eckerdal
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Copenhagen, Bishop Peter Skov-
Jakobsen
25/6
Church of England: Diocese of Lincoln, acting bishop – Bishop Stephen Conway, Bishop
David Court, Bishop Nicholas Chamberlain
Church of Sweden: Diocese of Härnösand, Bishop Eva Nordung Byström
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Lapua, Bishop Matti Salomäki
JULY
2/7
Church of England: Diocese of St Albans, Bishop Alan Smith, Bishop Richard Atkinson,
vacancy – bishop of Hertford
Church of Sweden: Diocese of Linköping, Bishop Marika Markovits
9/7
Church of England: Diocese of Newcastle, Bishop Helen-Ann Hartley, Bishop Mark Wroe
Church of Norway: Church of Norway: Diocese of Møre, Bishop Ingeborg Midttømme
16/7
Church of Sweden: Diocese of Skara, Bishop Åke Bonnier
Church of England: Diocese of Leeds, Bishop Nick Baines, Bishop Tony Robinson, vacancy
– bishop of Ripon, Bishop Toby Howarth, vacancy – bishop of Huddersfield, Bishop Arun
Arora
23/7
Evangelical Lutheran Church of Lithuania: Bishop Mindaugas Sabutis
Church of Ireland: Diocese of Derry and Raphoe, Bishop Andrew Foster
30/7
Church of England: Diocese of Bristol, Bishop Vivienne Faull, Bishop Lee Rayfield
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Helsinki, Bishop Teemu Laajasalo
AUGUST
6/8
Church of England: Diocese of Portsmouth, Bishop Jonathan Frost
Church of Sweden: Diocese of Stockholm, Bishop Andreas Holmberg
13/8
Church of Ireland: Diocese of Kilmore, Elphin and Ardagh, Bishop Ferran Glenfield
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Aarhus, Bishop Henrik Wigh-Poulsen
20/8
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Espoo, Bishop Kaisamari Hintikka
Scottish Episcopal Church: Diocese of Edinburgh, Bishop John Armes
27/8
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Turku, Archbishop Tapio Luoma,
Bishop Mari Leppänen
Church of England: Diocese of York, Archbishop Stephen Cottrell, Bishop Paul Ferguson,
Bishop John Thomson, Bishop Eleanor Sanderson, Bishop Stephen Race
SEPTEMBER
3/9
Church of England: Diocese of Salisbury, Bishop Stephen Lake, Bishop Andrew Rumsey,
Bishop Karen Gorham
Church in Wales: Diocese of St Asaph, Bishop Gregory Cameron
10/9
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Ribe, Bishop Elof Westergaard
Church of England: Diocese of Bath and Wells, Bishop Michael Beasley, Bishop Ruth
Worsley
17/9
Church of England: Diocese of Sheffield, Bishop Pete Wilcox, Bishop Sophie Jelley
Church of Greenland: (Diocese of Greenland within the Evangelical Lutheran Church in
Denmark) Bishop Paneeraq Siegstad Munk
24/9
Church in Wales: Diocese of Swansea and Brecon, Bishop John Lomas
Church of England: Diocese of Leicester, Bishop Martyn Snow, Bishop Saju Mathalaly
OCTOBER
1/10
Church of England: Diocese of Liverpool, Bishop John Perumbalath, Bishop Beverley Mason
Church in Wales: Diocese of Monmouth, Bishop Cherry Vann
Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Haderslev, Bishop Marianne
Christiansen
8/10
Church of England: Diocese of Truro, Bishop Philip Mounstephen, Bishop Hugh Nelson
Church of Norway: Diocese of Tönsberg, Bishop Jan Otto Myrseth
Church of Sweden: Diocese of Strängnäs, Bishop Johan Dalman
15/10
Church of Sweden: Diocese of Växjö, Bishop Fredrik Modéus
Church of England: Diocese of Oxford, Bishop Steven Croft, Bishop Olivia Graham, Bishop
Gavin Collins, Bishop Alan Wilson
22/10
Church of England: Diocese of Carlisle, Bishop James Newcome, Bishop Rob Saner-Haigh
Church of Norway: Diocese of Stavanger, Bishop Anne Lise Ådnøy
29/10
Church of England: Diocese of Winchester, vacancy – bishop of Winchester, Bishop David
Williams, Bishop Debbie Sellin
Church of Norway: Diocese of Agder and Telemark, Bishop Stein Reinertsen
NOVEMBER
5/11
Church of England: Diocese of Norwich, Bishop Graham Usher, Bishop Alan Winton,
Bishop Jane Steen
Church of Sweden: Diocese of Luleå, Bishop Åsa Nyström
12/11
Estonian Evangelical Lutheran Church: Archbishop Urmas Viilma, Bishop Tiit Salumäe,
Bishop Joel Luhamets
Church of England: Diocese of Rochester, Bishop Jonathan Gibbs, Bishop Simon Burton-
Jones
19/11
Church of England: Diocese of St Edmundsbury and Ipswich, Bishop Martin Seeley, Bishop
Mike Harrison
Scottish Episcopal Church: Diocese of Aberdeen and Orkney, Bishop Anne Dyer
26/11
Scottish Episcopal Church: Diocese of St Andrews, Dunkeld and Dunblane, Bishop Ian Paton
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Porvoo, Bishop Bo-Göran Åstrand
DECEMBER
3/12
Church of England: Diocese of Chester, Bishop Mark Tanner, Bishop Julie Conalty, Bishop
Sam Corley
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Kuopio, Bishop Jari Jolkkonen
10/12
Church of England: Diocese of Southwell and Nottingham, Bishop Paul Williams, Bishop
Andy Emerton
Church of Norway: Diocese of Borg, Bishop Kari Mangrud Alfsvåg
17/12
Church of Norway: Diocese of Oslo, Bishop Kari Veiteberg
Church of England: Diocese of Durham, Bishop Paul Butler, Bishop Sarah Clark
Scottish Episcopal Church: Diocese of Moray, Ross and Caithness, Bishop Mark Strange
(Primus)
24/12
Church of England: Diocese of Chichester, Bishop Martin Warner, Bishop Ruth Bushyager,
Bishop Will Hazlewood
Evangelical Lutheran Church of Finland: Diocese of Mikkeli, Bishop Seppo Häkkinen

Meðfylgjandi mynd Sigurður Árni Þórðarson

Greinar og pistlar

Heillaóskaskrá og afmæliskveðja

Prédikanasafn mitt Ástin, trú og tilgangur lífsins verður gefið út í byrjun nóvember. Í þessu safni verða 78 prédikanir helstu helgidaga og hátíða ársins. Hallgrímskirkja styður þessa útgáfu. Þetta verður stórbók og forlagið, Bjartur-Veröld-Fagurskinna, vandar útgáfuna. Ragnar Helgi Ólafsson, rithöfundur og grafískur hönnuður, býr ritið til prentunar og mér sýnist bókin muni verða falleg. Það hefur verið skemmtilegt að vinna með Ragnari Helga en hann er sjálfur tilnefndur til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs. Á sínum tíma hannaði Ragnar Helgi biblíuútgáfu JPV – þessa sem notuð er í öllu helgihaldi íslenskrar kristni síðustu fimmtán árin.

Bókin er gefin út við starfslok og sem afmælisrit. Í henni verður heillaóskaskrá. Frestur til að skrá nöfn er 10. september. Þau er vilja setja nafn eða nöfn (t.d. hjóna eða systkina) í skrána eru beðin að senda nöfnin í tölvupósti og ganga frá greiðslu. Pétur Már Ólafsson, forleggjarinn, tekur við nöfnum og netfang hans er pmo@bjartur.is. Síðan er greitt á sölusíðu útgefanda sem er að baki þessari smellu. Forsöluverð er 11.990 sem er þrjú þúsund krónum lægra en verður eftir útgáfudag. Skrifið TABULA á afsláttarkóðann og þá fæst afslátturinn við frágang á netinu. Skráningarfrestur vegna heillaóskaskrár verður stuttur svo gerið svo vel að verið snögg til ef þið viljið nota skrána til að gleðja höfundinn. Besta afmælisgjöfin. Svo verður auðvitað útgáfuhátíð og afmælisteiti sem stefnt er að halda 11. nóvember. Þið eruð öll boðin til veislu. 

Af hverju gefa út prédikanir? Þær eiga erindi og sá mikli fjöldi sem les staðfestir áhugann. Teljarinn á heimasíðunni minni sýnir að þúsundir og í nokkrum tilvikum tugir þúsunda hafa lesið sumar prédikanirnar. Prédikanir verða til fyrir lifandi fólk hvers tíma og tjá viðfang og þarfir. Best er þegar útleggingin verður fólki erindi til fagnaðar og blessunar. Vinur minn spurði: „Ertu ekki hræddur við að gefa svona út og einhver fari að nota þessar ræður?“ En svarið er einfalt. Fluttar ræður í kirkju eru eign kirkjunnar og erindi þeirra má nota og margnota. Vonandi verður Ástin, trú og tilgangur lífsins hagnýt bók í lífi og starfi kirkjunnar, kristni á Íslandi og trúarglímu einstaklinga.

Með ástarkveðjum, Sig. Árni

 

 

 

Greinar og pistlar

Sigurþór Smári skírður

Ekkert prestsverk er skemmtilegra en að skíra og kitlandi gaman í himnesku veðri og nánast í fjörunni. Sigurþór Smári Sigríðarson Corno var blessaður í garðinum við Garðabæinn við Ægisíðu sunnudaginn 20. ágúst.

Ég hef oft gengið að heiman í hempunni til athafna og stundum frá kirkjunni líka. Hlaupararnir, vinir mínir á stígnum, kölluðu til mín og spurðu hvort mér væri ekki heitt í prestaúlpunni! Ísak sonur minn sem gekk með mér að heiman og út að Görðunum kímdi og hvíslaði að mér að allir yrðu svo formlegir við að mæta klerki á gangi og byðu góðan daginn. Þennan dag ákvað ég að embætta upp á danska stílinn – í hempunni. Það væri í stíl við sögu Garðanna og Grímsstaðaholtsins. 

Garðagarðurinn varð helgidómur, gleðin skein úr augum. Önnur amman bauð alla velkomna og stýrði umferð því svo margir komu til athafnar að helst líktist útihátíð. Guðmóðirin spilaði fagurlega á fiðlu og hélt á drengnum undir skírn. Bachhljómarnir fléttuðust að lágværum ölduklið. Fjörulyktin blandaðist gróðurilmi jarðar. Annar afinn las texta og hinn hélt ræðu, ekki fjallræðu heldur fjöruræðu. Amma hellti vatni í gullbryddaða skál sem guðfaðirinn hélt á. Allir sungu. Foreldrarnir geisluðu og Sigurþór Smári svaf værðarlega allt þar til klerkurinn lyfti honum – allir klöppuðu.

Mikið er af hvönn milli Garðanna og Lambhóls og ég náði í hvannafræ og setti í vatnið þegar vatnið var helgað. Talaði um mikilvægi náttúruverndar og minnti á að hvönnin væri ekki aðeins lækningajurt heldur héti því táknræna nafni angelica archangelica. Okkar verk væri að bregðast við kalli um að vernda náttúru og mannfólk – til að skírnardrengurinn fengi að njóta heilbrigði, náttúran og við öll.

Sigurþór Smári er heppinn með foreldra, Sigríði Regínu og Davíð. Það er vermandi að fylgjast með þeim þjóna syni sínum. Nú er bæði búið að skýra frá nafni hans og hann er skírður líka. Hann er drengur tíma og eilífðar. Svo fer ég upp í Neskirkju eftir helgi til að fá drenginn skráðan í kirkjubók enda var ég búinn að afla heimildar sóknarprests. Uppgjafaprestur vinnur jú engin prestsverk í leyfisleysi. Guð og menn blessi sólardrenginn Sigurþór Smára. Megi tuttugu gráðu blíðudagar verða margir í lífi hans og hans fólks. 

Greinar og pistlar

Palma er í plús

Íslendingar tala um Majorkaveður og flestir skilja að það er gott veður. Frá 1958 fóru Íslendingar í sólarlandaferðir til „Mallorca.“ Veðrið var lofað, ódýrt vín líka og líflegt strandlíf. En er það allt og sumt? Eru íbúar eyjarinnar ódýrt vinnuafl í þjónustu sólarþyrstra N-evrópubúa? Við, fjölskyldan, höfum farið í sólarferðir til Florída, Kanarí, meginlands Spánar, í Eyjahafið gríska og til Portúgal og Ítalíu en aldrei til Majorku. En svo opnaðist möguleiki. Elín Sigrún, kona mín, fann fallega íbúð í Palma sem eigandinn vildi gjarnan lána okkur. Svo við slógum til og fórum í viku.  

Við vorum heppin. Íbúðin var í hjarta gömlu Palma, rétt hjá Chopin-torginu og við Nikulásarkirkjuna við Mercat-torg. Í þessum borgarhluta er engin bílaumferð. Göturnar eru þröngar og skýla vel gegn brennandi sólarhitanum í ágúst. Borgin er svo miklu ríkulegri en mig óraði fyrir. Sagan er þykk og fjölbreytileg enda Palma siglingaborg frá því í fornöld og stjórnsýslumiðstöð stórrar eyjar með tengsl við nærliggjandi stórveldi. Márarnir byggðu glæsilegar byggingar á miðöldum og þegar þeir misstu völdin var byggt áfram í stórveldisstíl. Þessar byggingar eru áhugverðar og skemmtilegt og lærdómsríkt að skoða. Baðstrendur eru nálægar og fljótlegt að ganga eða hjóla frá bænum á ljómandi strendur með góðri þjónustu. Sigling með fallegri og klettóttri strönd flóans er meðmælanleg. Við fórum eins slíka ferð á katamaran og nutum veislu um borð og syntum í sjónum. 

Majorka tengist íslenskri sögu fyrri alda. Þegar leysingjar „Tyrkjaránsins“ komu úr barbaríinu í Norður-Afríku voru þeir sendir til Palma á leið til Kaupmannahafnar. Ég hugsaði því um Guðríði Símonardóttur, konu Hallgríms Péturssonar, þegar ég gekk um hafnarsvæðið (og ég mæli með hinni frábæru reisubók Guðríðar eftir Steinunni Jóhannesdóttur). Glæsilegar byggingar hafa verið á Majorku um aldir og allt til þessara daga hefur verið bætt við. Nýja ráðstefnuhöllin er eins og Harpan í Reykjavík – mikið mannvirki. Kirkjurnar eru stórkostlegar og stutt á milli þeirra. Skoðunarferðatemun geta verið ólík og mörg. Palma verður seint fullkönnuð. 

Ég heillaðist af íbúðinni okkar. Hún er lokuð út mót götum og veröldinni en skipulögð í kringum ljóskjarna sem veitir birtu í öll herbergi. Húsagerðin þjónar því að halda hita úti á sumrin og hita inni á vetrum en tryggja ljósflæði um allt. Í hjarta Palma fara allir ferða sinna fótgangandi. Því er kyrrð í borgarhlutanum. Stutt er í allar verslanir og stórmarkaðir eru nærri. 

Palma var svo miklu ríkulegri en mig hafði órað fyrir. Þjónustan við okkur aðkomufólkið var slök og óáreitin, byggði á gömlum merg. Veitingahúsin eru mörg, alls konar, ekki aðeins í miðborginni heldur á Granda – hafnarsvæði – þeirra Palmabúa líka. Eldamennskan mjög góð og víða heillandi. Palma hefur flest sem ferðafólk við Miðjarðarhaf óskar eftir. Listalífið er fjölbreytilegt og hvergi í heiminum hef ég séð eins mikið af góðum listagalleríum á litlu svæði og í Palma – og hef ég farið víða. Áhugaverðar sérverslanir eru ótrúlega margar og staðfesta þykka og söguríka menningu. Palma er snyrtileg, vel skipulögð hafnar-, ferðamanna- og menningar-borg. Hún er litrík, glaðvær, slök, vellíðandi, glæsileg og elskuleg. Palma er ekki bara borg hins góða veðurs heldur borg gæða á svo mörgum sviðum. Alicante er fín, Valencia og Kanarí líka en Palma er betri. Við vorum öll sammála um að Palma var mun ríkulegri en við áttum von á. Okkur leið vel í hjarta Palma – gömlu borginni – og við viljum gjarnan koma aftur og dvelja þá í sama hjarta Palma – gönguhlutanum fremur en á hótelasvæðinu. Palma er í algerum plús. Takk Púma og takk Palma . 

Myndir okkar frá Palma eru á slóðinni að baki þessari smellu.

 

 

 

Greinar og pistlar

Ljóskeilan í miðjunni

Í miklum hita sá ég einu sinni nunnur og presta í Assisi forðast að ganga í sólinni og þau gættu þess að vera alltaf í skugganum. Það var dálítið fyndið en ég skildi að með hoppum og stikli reyndu þau að forðast hitann. Ég hef gengið um Jerúsalem, Akka, Genúa, Róm, Malaga, Palma og fleiri suðrænar borgir og furðað mig á hve þétt húsin standa. Svo uppgötvaði ég að í þrúgandi hita er hagkvæmt að stutt sé milli húsa því þau verða fólki, dýrum og húsum skjól. Þau standa svo þétt svo sólskinið skíni sem minnst á vegfarendur og byggingar. Í skuggasundunum er þægilegra að ganga og sitja en í brennandi sólskini og steikjandi hita. Á suðrænum slóðum er mikilvægara að huga að hita og kulda en birtu. Því eru borgirnar í suðrinu með merkjum hugsandi skipuleggjenda. Á norrænum slóðum er mikilvægara að tryggja sem mest ljós en vörn gegn hita. Því er ólánlegt að byggja þéttstæð háhýsi í okkar heimshluta. Þá er ofuhitaarkitektúr ranglega laumað inn eða smyglað í ljósþurfandi byggðir. Þorp og borgir á að skipuleggja til að þjóna fólki og góðri líðan þess.

Í sumar fengum við fjölskyldan lánaða íbúð í gamla hluta Palma, hjarta borgarinnar. Húsið er aldrað, líklega nokkur hundruð ára. Hverfið er enn eldra og með þröngum götum sem halda brennandi sumarhitanum frá og hindra skyndikælingu á vetrum. Íbúðin er dásamleg og hefur verið gerð upp nostursamlega og smekklega. En ég furðaði mig á skipulagi hennar og húsanna í þessum gamla borgarhluta. Litlir gluggar með opnanlegum hlerum eru götumegin og mót suðri og allir svo gerðir að hægt er að loka þeim, bæði til að hindra ofurbirtu og hitamók sumardaganna en líka hitamissi í vetrarkuldum. Í miðju íbúðarinnar er enginn miðjugangur eins og í mörgum íslenskum íbúðum tuttugustu aldar. Í miðju húsanna í Palma er hins vegar ljóskeila. Húsin eru með miðjustrokk sem opinn er frá neðstu hæð og uppúr – tvær til fjórar hæðir. Gler er allan hringinn kringum ljóskeiluna. Á hæðunum hafa íbúar komið fyrir blómakerjum í strokknum og við hann. Innan við gluggana er síðan gangur sem nær í kringum ljóskeiluna og gengið er í herbergi, eldhús, baðherbergi og stofur þaðan í frá. Vissulega voru margar íslenskar íbúðir skipulagðar með hringgöngu en án ljóskeilu í miðju. Vissulega eru til síðari tíma ljóskeiluhús, eitt er í götunni þar sem ég bý og oft hef ég komið í hús með „japanskri“ miðju. Þessi Palma-útgáfa er áhugaverð og íhugunarefni. Brunahita haldið úti, vetrarkulda líka en ljósflæðið tryggt inn með ljóskeilu. Ljós frá miðju og svo inn í vistarverur. Skipulagið rímar við sólmiðju og guðsmiðju veraldar. Heillandi.