Greinasafn fyrir flokkinn: Prédikanir

Nálgast má eldri prédikanir mínar á tru.is Þar eru 267 prédikanir. Slóðin er þessi: https://kirkjan.is/kirkjan/tru.is/$PreachesListAdvanced/Index/?types=pistlarogpostillur&authorid=916cc6c9-cdbe-4136-a5c0-c57c836eb8fe&query=

Prédikanir

Heillakarlinn Jósef

Owen Jones - Jósef dreymir
Þegar fólkið þitt spyr þig heima á eftir: “Hvernig var í messunni í kirkjunni?” þá getur þú svarað: “Það var alger draumur!” Jú, vegna þess að í dag íhugum við drauma í fornöld, draum Guðs og svo þinn eigin draum. Hver er hann? Hvað dreymir þig?

Jósef kemur í ljós
Við þekkjum aðalfólkið í jólasögunni, Maríu, hirðana, englana og svo auðvitað sjálft Jesúbarnið. Og kannski eru það María með barnið í fanginu sem við sjáum fyrir okkur þegar hugur leitar inn í gripahúsið á jólum, inn í helgisöguna. Af öllum kirkjuferðum, jólasamverum, söngvum, sálmum og helgileikjum hefur síðast inn hverjar eru aðalpersónurnar og hverjar ekki. Í dag hugum við að einum sem er oftast í bakgrunni jólasögunnar. Það er heillakarlinn Jósef. Þó hann sé næstum ósýnilegur er vert að beina sjónum að honum.

Hvers konar karl var hann? Og getum við eitthvað lært af honum? Er hann fyrirmynd og til að læra af? Það var Jósef sem studdi heitmey sína á förinni til Betlehem. Hann hentist inn á alla gististaðina og fékk afsvör. Það var hann sem tók á móti barninu þegar það kom í heiminn, skildi á milli og batt fyrir naflastreng. Hendur hans hafa skolfið þegar hann hélt á smálífinu í lúkunum og vafði klæði um barnið til að varna næturkælunni að komast að því. Hann hefur sett það í móðurfang þegar hún bar það fyrst að brjósti.

Jósef hafði atvinnu af smíðum en við vitum ekkert um hvað hann smíðaði eða hvernig verkmaður hann var. Væntanlega var Jósef ekki mállaus, en þó er ekki eitt einasta orð haft eftir honum í guðspjöllunum. Jesús var fullkominn snillingur í samræðum og örlátur í samskiptum og væntanlega hefur Jósef lagt til þeirrar hæfni.

Maðurinn á bak við konuna
Aukaleikarinn í jólasögunni er í raun aðalleikari. Hann er maðurinn á bak við konuna. Hann rataði siðklemmu og brást stórmannlega við vanda festarkonu sinnar. Vegna manndóms og karlmennsku kastaði hann af sér karlrembunni og ákvað að axla ábyrgð á aðstæðum þeirra Maríu. Hann veik sér aldrei undan að taka erfiðar ákvarðanir og fara langar ferðir ef það mætti verða til að vernda líf og hamingju fjölskyldu hans. Jósef er fyrirmynd um karlmennsku í jafnvægi. Í miðju glimmerskreyttrar draumafrásögu er saga um sterkan mann, sem þorði. Sá Jósep hafði karlmannslundina í lagi.

Draumar Jósefs
Brasilíski ritjöfurinn Paulo Coelho opnaði augu mín fyrir hve fáir draumamenn eru í Nýja testamentinu. Í Gamla testamentinu er fjöldi drauma og draumspakra en í því nýja fyrst og fremst Jósef. Í guðspjöllunum er aðeins sex sinnum sagt frá draumförum. Í fjórum af þessum sex tilvikum var það Jósef sem dreymdi. Hann var tengdur dýptum tilverunnar og tók mark á sínum innri manni. Draumar hans breyttu afstöðu hans, skoðun og stefnu. Því var lífi Jesú bjargað.

Í fyrsta lagi ákvað Jósef að skilja ekki við Maríu vegna óléttunnar. Samkvæmt sið og stöðlum samtíðarinnar hefði Jósef átt að rifta trúlofuninni. En hann hlustaði á draum sinn og þorði að gera annað en það, sem nágrannar hans ætluðust til og aðrir einfaldari hefðu gert.

Svo dreymdi hann í Betlehem að hann ætti að drífa sig með sitt fólk til Egyptalands. Ættmennin hafa væntanlega álitið það vera maníukast að rjúka í slíka óvissuferð með ungabarn. Og maður með snefil af bisnissviti hefði neitað að hlaupa svo frá verkum sínum og skyldum. En Jósef var reiðubúinn að hlusta á kall til heilla þótt það kostaði hann mikið. Hann var tengdur djúpum og gildum og þorði að fara gegn almenningsálitinu.

Svo fáum við að heyra af þessum draumajóa þegar hann var búinn að koma sér fyrir í Egyptalandi, var væntanlega í góðri vinnu og átti til hnífs og skeiðar. Enn einu sinni hlustaði hann á boðskap og hlýddi þó það kæmi honum illa. Hann lagði í ´ann og enn einu sinni fékk hann bendingu í draumi um að fara heim í þorpið í Galíleu (og stoppa ekki á Jerúsalemsvæðinu, nefnt Júdea í Nt.).

Fjórir draumar sem höfðu áhrif og urðu til að vernda líf og velferð fjölskyldu hans og þar með vernda uppvöxt Jesú Krists.

Draumafyrirmynd
Aðalpersónur í jólasögunni og þar með í allri kristninni eru vissulega María og Jesús. En vert er að gæta að og taka eftir hinum trausta Jósef. Hann er flottur. Ég met mest hversu tengdur hann var sínum innri manni. Hann þorði að breyta um skoðun. Hann sinnti eins og milljarðar fólks fyrr og síðar öllum hinum hversdagslegu skylduverkum eins og við hin – en hann átti í sér vilja og getu til að axla ábyrgð í vondum aðstæðum, efla þar með líf annarra, ekki aðeins síns fólks heldur veraldarinnar. Að hlusta á drauma er okkur nauðsyn og veröldinni lífsnauðsyn.

Draumur Guðs
Draumar eru dýrmæti. Á jólum megum við gjarnan vitja stærsta draums veraldar, sem er stærri en okkar eigin draumur. Hver er hann? Það er draumur Guðs um hamingju, gleði og réttlæti handa öllum mönnum. Guð dreymir þig, bæði daga og nætur, dreymir að þér líði vel, að þú njótir elsku og hamingju, í einkalífi og vinnu.

Þegar Jósef tók með skjálfandi höndum hið litla líf í fangið var Guð að birta elskugerð veraldar, túlka drauminn um lífið og heiminn. Hið varnarlausa barn tjáir sögu um, að Guð lætur sig veröldina varða, vitjar fólks í raunverulegum aðstæðum en ekki bara í andlegri heilaleikfimi.

Vitjaðu draums þíns
Jósef tók mark á draumum sínum. Hver er þinn draumur. Hvert er hlutverk þitt, hvað gerir þú til að lifa vel? Hver er lífshamingja þín? Er eitthvað í lífi þínu, sem hindrar að þú sért hamingjusamur eða hamingjusöm?”

Vegna þess að Jósef tók mark á draumum sínum bjargaði hann Maríu, Jesúbarninu og hamingju sinni. Á hverjum jólum vitjar hann þín og spyr þig um leið þína og lífssamhengi. Nærvera Jósefs á öllum jólum er hljóðlát spurning um þinn draum, gleðiefni þín og köllun þína.

Þú mátt vita, að Guð dreymir þig og sá draumur situr í þér – draumur um lífshamingju. Jósef þorði – leyfðu draumi Guðs um þig að rætast. Það er draumur til lífs.

Amen

Íhugun á 2. degi jóla, 26. desember, 2015

Textaröð: A – Lexía: Jes 9.1-6

Sú þjóð, sem í myrkri gengur,

sér mikið ljós.

Yfir þá sem búa í landi náttmyrkranna

skín ljós.

Þú eykur stórum fögnuðinn,

gerir gleðina mikla.

Menn gleðjast fyrir augliti þínu

eins og þegar uppskeru er fagnað,

eins og menn fagna þegar herfangi er skipt.

Því að ok þeirra,

klafann á herðum þeirra,

barefli þess sem kúgar þá

hefur þú brotið í sundur eins og á degi Midíans.

Öll harkmikil hermannastígvél

og allar blóðstokknar skikkjur

skulu brenndar

og verða eldsmatur.

Því að barn er oss fætt,

sonur er oss gefinn.

Á hans herðum skal höfðingjadómurinn hvíla,

hann skal nefndur:

Undraráðgjafi, Guðhetja,

Eilífðarfaðir, Friðarhöfðingi.

Mikill skal höfðingjadómurinn verða

og friðurinn engan enda taka

á hásæti Davíðs

og í ríki hans.

Hann mun reisa það og efla með réttvísi og réttlæti,

héðan í frá og að eilífu.

Vandlæting Drottins allsherjar

mun þessu til vegar koma.

Pistill: Tít 2.11-14

Því að náð Guðs hefur opinberast til sáluhjálpar öllum mönnum. Hún kennir okkur að afneita óguðleik og veraldlegum girndum og lifa hóglátlega, réttvíslega og guðrækilega í heimi þessum, í eftirvæntingu okkar sælu vonar, að hinn mikli Guð og frelsari vor Jesús Kristur opinberist í dýrð sinni. Hann gaf sjálfan sig fyrir okkur til þess að hann leysti okkur frá öllu ranglæti og hreinsaði sjálfum sér til handa eignarlýð, kostgæfinn til góðra verka.

Guðspjall: Matt 1.18-25

Fæðing Jesú Krists varð á þennan hátt: María, móðir hans, var föstnuð Jósef. En áður en þau komu saman reyndist hún þunguð af heilögum anda. Jósef, festarmaður hennar, sem var valmenni, vildi ekki gera henni opinbera minnkun og hugðist skilja við hana í kyrrþey. Hann hafði ráðið þetta með sér en þá vitraðist honum engill Drottins í draumi og sagði: „Jósef, sonur Davíðs, óttast þú ekki að taka til þín Maríu, heitkonu þína. Barnið, sem hún gengur með, er af heilögum anda. Hún mun son ala og hann skaltu láta heita Jesú því að hann mun frelsa lýð sinn frá syndum hans.“

Allt varð þetta til þess að rætast skyldi það sem Drottinn lét spámanninn boða: „Sjá, yngismær mun þunguð verða og fæða son og lætur hann heita Immanúel,“ það þýðir: Guð með oss.

Þegar Jósef vaknaði gerði hann eins og engill Drottins hafði boðið honum og tók konu sína til sín. Hann kenndi hennar ekki fyrr en hún hafði alið son. Og hann gaf honum nafnið JESÚS.

Prédikanir

Ég elska þig

IMG_8904Guð gefi þér gleðileg jól. Og jólagleðin má berast á milli fólksins hér í kirkjunni. Gerðu svo vel að rétta fólkinu sem situr við hlið þér í bekjunum hendina og bjóða gleðileg jól!

Já, gleðileg jól eru komin, undrið er loksins orðið. Í kyrru þessa hliðs himins máttu láta fara vel um þig og hugsa: Hvað skipir þig mestu máli á þessum jólum?

Fyrst um pakkana: Á mörgum heimilum er á þessari stundu verið að rífa upp fyrsta pakkann núna, svona til að róa ungviði og kannski einstaka eldri, sem ekki ráða við sig! Hvað mun koma upp úr pökkunum þínum? Nýturðu hlýjunnar að baki gjöfunum? Eru einhverjir skyldugjafir – án hjartahlýju? Færðu kannski pakka sem kosta lítið en snerta þig þó djúpt og verða þér mikils virði af því þeir tjá ást og alúð? Pakkar eru mismunandi og gildi þeirra líka. En hvaða gjöf dreymir þig um?

Hvað skiptir þig mestu máli í lífinu? Útilokunaraðferðin getur stundum gagnast. Hugsaðu um hvað þú mátt missa. Hvað má hverfa? Eru það hlutirnir þínir, vinnan eða er það fólkið þitt? Hvað er það, sem þú getur alls ekki án verið?

Vegna starfa minna á ég trúnað margra og ég sperri eyru þegar fólk er á krossgötum lífsins – og stundum við ævilok – gerir upp og talar um stóru málin. Hvað skiptir fólk máli þegar allt er skoðað? Það er lifandi fólk, maki, börn, ástvinir – ekki dótið. Og oft er stærsta sorgin við lífslok að hafa ekki haft meira næði til að vera með ástvinunum.

Bestur

Pakkarnir þínir – hvernig verða þeir? Þegar drengirnir mínir voru litlir skrifuðu þeir orð á blað, og líka setningar frá hjartanu, áhrifaríkar tilkynningar með stórum og barnslegum stöfum. Á blöðunum stóð: “Pappi er bestur” eða “Mamma er best í heiminum.” Þetta voru ekki lýsingar á staðreyndum, sem allir eru sammála um, heldur fremur tjáningar á tilfinningum, afstöðu og trausti. En við, sem fengum svona ástarbréf glöddumst. Á einum sneplinum stóð: “Ég elska þig, pabbi.” Þessi setning varðar lífshamingju mína. Þegar maður er búinn upplifa margt og sjá flest sem þessi veröld býður og sjá inn í lífskima þúsunda fólks, þá veit maður að það er þetta sem skiptir öllu máli. Ég elska þig – þetta undur að fá að elska og vera elskaður. Það er það sker úr um líf og hamingju. Miðinn sem drengurinn minn skrifaði  – Ég elska þig, pabbi – verður ekki  metinn til margra króna, en varð mér óendanlega dýrmætur.

Elskar þig einhver?

Um hvað er jólaboðskapurinn? 

Og þá erum við komin að erindi jólanna. Hverju leyfum við að komast að okkur? Erum við til í að opna tilfinningapakkann líka? Jólasagan, helgisagan í Lúkasarguðspjalli, varðar það mál. Hvernig eigum við að bregðast við þessari upphöfnu sögu um hirða, engla og ungt par á ferð og í miklum vandræðum. Það er engin ástæða til að taka skynsemi og sjálf úr sambandi þótt þú njótir jólanna. Jólaboðskapurinn er ekki um meyjarfæðingu, ekki heldur um vitringa, englaskara eða að Jesús fæddist í Betlehem. Allt þetta kemur við sögu, en þau mál eru fremur rammi en meginmál. Erindi jólanna er ekki heldur um hvort Jesús Kristur fæddist árið 1, eða árið 0, eða 4 árum eða 6 fyrir tímatal okkar, sem er vissulega kennt við Kristsburð.

Helgisögur eigum við ekki að taka bókstaflega heldur alvarlega. Trúin varðar ekki bókstaf sögunnar heldur inntak hennar, sem er persónulegt og raunar persóna.

Jólaboðskapurinn er um að Guð elskar og elskar ákaft – af ástríðu. Guð tjáir þá ást með róttæku móti, ekki aðeins bréflega eða í bók heldur kemur í persónu. Er þetta ekki að skræla jólaboðskapin um of? Nei, vegna þess að efni og form helgisögu þjónar ákveðnum tilgangi – að sýna hið guðlega samhengi, hina persónulegu nálgun. Hið ytra þjónar hinu innra. Aðferð helgisögunnar er að nota stef, ímyndir og minni, sem þjóna boðskap eða skilaboðum. Við megum alveg skræla burt það, sem ekki hefur lengur skiljanlega skírskotun til að taka eftir hinu guðlega.

Kraftaverk voru á fyrri öldum tákn um Guðsnánd, en eru það varla lengur, jafnvel hindrun trúar. Vitringar þjónuðu ákveðnu hlutverki til forna til að tjá mikilvægi. Svo var þjóðmenning og þjóðarhefð að baki í Biblíunni, sem var eins og stýrikerfi, sem stjórnaði hvaða atriði urðu að vera í sögunni til að merkjakerfið og sagan gengi upp og hvernig átti að segja hlutina til að samhengi og algert mikilvægi væri ljóst. Þetta var túlkunarrammi helgisögunnar.

Með hjartanu

Í spekibókinni Litla Prinsinum (eftir Antoine de Saint-Exupéry) segir refurinn við drenginn að skilnaði þessi merkilegu orð: “Hér er leyndarmálið. Það er mjög einfalt: maður sér ekki vel nema með hjartanu.”

Við þurfum ekki að leggja augu og eyru við öllu eða taka allt bókstaflega. En við ættum að leggja okkur eftir inntaki fremur en umbúnaði, merkingu en ekki ásýnd, persónu fremur en sögu.

Jólajafir eru jafnan í umbúðum. Svo er einnig með jólasöguna en þegar búið er að taka umbúðir helgisögunnar burtu kemur gjöfin í ljós, það sem máli skiptir. Stærsta gjöf jólanna, sem við getum öðlast og opnað, er lífsundrið, að tilvera þín er ekki leiksoppur myrkra afla og tilvera til endanlegs dauða. Þvert á móti – nóttin er rofin með gráti Guðsbarnsins, sem er ljóssveinn og merkingarvaki allrar veraldar. Þú mátt taka upp lífspakkann og munt uppgötva að alla tíð þráði persónudjúp þitt svörun.

Dýpstu sannindi lífsins eru með þeim hætti að hvert barn getur skilið og með hjartanu. Stærsta lífsgjöfin er “Ég elska þig.”

Guð er elskhugi, ástmögur, sem elskar ákaft og tjáir þér alltaf – á öllum stundum lífsins, á álagstundum, á hátíðum, með börnum, í fangi ástvina og alls staðar: “Ég elska þig. Mig langar til að vera þinn og langar til að þú sért mín og minn.”

Njóttu gjafanna þinna í kvöld, efnislegra og óefnislegra, horfðu í augun á fólkinu þínu og sjáðu í þeim undur lífsins. Gjöf lífsins er að Guð sér þig, gefur þér jólagjöf í ár og segir við þig:

„Ég elska þig.“

Amen. – í Jesú nafni.

Bæn.

Dýrð sé þér Guð í upphæðum, sem kemur til manna. Við fögnum þér.

Kenn okkur að njóta lífsgjafanna sem þú gefur

og heyra og skynja að þú elskar og kemur til okkar sjálfur.

Blessa þau sem eru sjúk og aðþrengd á þessum jólum. Við nefnum nöfn þeirra í hljóði í huga okkar. ——— Umvef þau – Guð.

Vitja fjölskyldna okkar og okkar allra sem erum í þínum helgidómi.

Dýrð sé þér Guð í upphæðum og verði þinn friður á jörðu.

Íhugun og bæn – aftansöngur á aðfangadagskvöldi, 2015. Sigurður Árni Þórðarson.

Lexía:  Mík 5.1-3

En þú, Betlehem í Efrata,
ein minnsta ættborgin í Júda,
frá þér læt ég þann koma
er drottna skal í Ísrael.
Ævafornt er ætterni hans,
frá ómunatíð.
Því verður þjóðin yfirgefin
þar til sú hefur fætt er fæða skal.
Þá munu þeir sem eftir lifa ættmenna hans
snúa aftur til Ísraels lýðs.
Hann mun standa sem hirðir þeirra
í krafti Drottins,
í mætti nafns Drottins, Guðs síns,
og þeir óhultir verða.
Þá munu menn mikla hann
allt til endimarka jarðar.

Guðspjall:  Lúk 2.1-14

En það bar til um þessar mundir að boð kom frá Ágústusi keisara, að skrásetja skyldi alla heimsbyggðina. Þetta var fyrsta skrásetningin og var gerð þá er Kýreníus var landstjóri á Sýrlandi. Fóru þá allir til að láta skrásetja sig, hver til sinnar borgar. Þá fór og Jósef úr Galíleu frá borginni Nasaret upp til Júdeu, til borgar Davíðs, sem heitir Betlehem, en hann var af ætt og kyni Davíðs, að láta skrásetja sig ásamt Maríu heitkonu sinni sem var þunguð. En meðan þau voru þar kom sá tími er hún skyldi verða léttari. Fæddi hún þá son sinn frumgetinn, vafði hann reifum og lagði hann í jötu af því að eigi var rúm fyrir þau í gistihúsi. En í sömu byggð voru hirðar úti í haga og gættu um nóttina hjarðar sinnar. Og engill Drottins stóð hjá þeim og dýrð Drottins ljómaði kringum þá. Þeir urðu mjög hræddir en engillinn sagði við þá: „Verið óhræddir, því, sjá, ég boða yður mikinn fögnuð sem veitast mun öllum lýðnum: Yður er í dag frelsari fæddur, sem er Kristur Drottinn, í borg Davíðs. Og hafið þetta til marks: Þér munuð finna ungbarn reifað og liggjandi í jötu.“ Og í sömu svipan var með englinum fjöldi himneskra hersveita sem lofuðu Guð og sögðu:
Dýrð sé Guði í upphæðum
og friður á jörðu og velþóknun Guðs yfir mönnum.

Prédikanir

Liverpool, Klopp og lífsviskan

Í gær var ég að vinna í prédikun dagsins. Tíu ára gamall sonur minn beygði sig yfir tölvuna þegar hann sá að ég var að skrifa um fótbolta, las lengi, horfði svo á mig og sagði: “Þetta er góð ræða hjá þér pabbi minn!“  Hann hefur gaman af knattspyrnu, iðkar hana og veit mikið um fótboltafræðin. Og í dag ætla ég að ræða um áhugamál hans og þeirra bræðra.

Knattspyrna hefur ekki verið meginefni íhugana í kirkjum landsins og kemur ekki við sögu í messum hvern sunnudag. En boltaíþróttir eru mikilvægar í lífi nútímafólks, tengja saman þjóðir og hópa og eru fremur til friðar en ófriðar. Þær vekja áhuga á fólki frá öðrum svæðum, borgum og menningu. Knattspyrnusamtök vinna að ýmsum góðum málum t.d. er respect-virðingarátak FIFA til að innblása fólki mannvirðingu, að láta engan gjalda fyrir útlit, bakgrunn, lit eða eigindir. Ég tala um fótbolta í dag – ekki til að mæra eða hælast af íslensku landsliðum kvenna og karla sem bæði eru frábær – heldur til að íhuga lífið og hvað er til eflingar. Í dag er það fótbolti og guðsríkið en skoðunarefnið gæti allt eins verið blak, körfubolti og handbolti – raunar allar íþróttir – því kristinn boðskapur fjallar um allt fólk og veröldina.

Season of salvation

FourFourTwoÍ ágústbyrjun kom inn á mitt heimili tímaritið FourFourTwo sem er knattspyrnutímarit. Forsíðan var óvenjuleg og minnti á steindan glugga, helgimynd í kirkju. En í stað postula og engla eru á myndinni fótboltakarlar sem eru frægir fyrir fleira en siðprýði og hetjulund. Á myndinni eru líka Arsene Wenger þjálfari Arsenal í London, þáverandi Liverpool-stjóri, Brendan Rogers, Wayne Rooney úr Manchester United og Vincent Kompany úr City. José Mourinho, einn skrautlegasti knattspyrnustjóri heims, er á miðju myndarinnar eins og Jesús en þó í lakkskóm, með bindi og í jakkafötum. Margar helgimyndir hafa púka einhvers staðar til að minna á að lífið er ekki bara leikur á himneskum blómavelli. Það er m.a.s. púki á Hallgrímsmyndinni yfir aðaldyrum þessarar kirkju. Sepp Blatter, FIFA-forsetinn, er á tímaritsmyndinni í hlutverki hins illa enda aðalleikari í langdreginni spillingarsögu FIFA. Welcome to the Season of Salvation. Velkomin til tíma lausnarinnar, tíma frelsisins. Eða hvað?

Trúlegu skot fótboltans

Þessi forsíða varð umtöluð í knattspyrnuheiminum og þótti ýmsum sú besta í langan tíma. Fótboltinn skýst ekki aðeins inn í peningaveröldina og tískuheiminn heldur yfirtekur boltamenningin líka ýmis ritúalhlutverk trúarbragðanna. Trúarlífsfélagsfræðingarnir hafa löngum bent á að í atferli leikmanna og áhorfenda séu trúarvíddir og boltamenningin þjóni ýmsum þörfum fólks, t.d. að tilheyra hópi, samhengi og þiggja skilgreiningu um hlutverk sín. Og boltinn gegnir uppeldishlutverki einnig því hetjurnar verða mörgum fyrirmyndir um hegðun og afstöðu. Boltasiðferðið verður viðbót eða jafnvel viðmið grunnuppeldis.

Útaf

Það er ekkert öruggt í boltanum. Síða fótboltablaðsins í ágúst er orðin úrelt. Brendan Rogers – sem þjálfaði Gylfa Þór Sigurðsson hjá Swansea og vildi fá hann með sér til Liverpool þgar hann fór þangað -var sagt upp. Honum var hent út, settur út af “sakramentinu” – sýnt rauða spjaldið. Hann þótti ekki nógu góður því Liverpool hefur tapað og tapað og er mun neðar á stigatöflunni en púlarar (stuðningsmenn Liverpool) sætta sig við. „You never walk alone“ er slagorð Liverpool en nú gengur Rogers aleinn og yfirgefinn. Mourinho í Chelsea er hugsanlega á útleið og hinir jafnvel líka.

Celebrity-menningin

Helgimynd fótboltans í ágústblaðinu varð mér til íhugunar. Það er ekki rétt að fótboltahetjurnar hafi geislabaug sem verðlaunaskjöld eldskírnar, sigurlaun í úrslitaleik lífsins. Hetjunum á takkaskónum er hampað um stund meðan þeir hafa töfra í tánum og þjóna hlutverki í liðinu sínu en svo er þeim kastað út. Ef þeir eru “góðir” í boltanum eru sjaldnast gerðar til þeirra miklar vistmunalegar, menntunar-, félagslegar eða siðferðilegar kröfur enda hefur komið í ljós að margar stjörnurnar í boltanum hafa brennt illa af í vítaskotum einkalífsins.

Íþróttahetjurnar hafa orðið hluti celebrity-meningarinnar. Fótboltastjörnurnar eru í hópi fræga fólksins. Menningararvefur vestrænna samfélaga hefur breyst. Áhersla á dyggðir hefur dvínað og siðferðisgildunum hefur verið skotið út af. Þetta á við um meginskyldur, aðalreglur lífs, mennsku og trúar, að við berum ábyrgð á hverju öðru, velferð annarra, menningargildum og samfélagi. Þessi siðgildi skiljast illa eða ekki. Hetjur í trúarlegum, samfélagslegum, pólitískum og menningarlegum skilningi eru týndar en fræga fólkið er komið í staðinn. Celebrity-menningin er umbreyta viðmiðum og er sett í staðinn fyrir siðmenningu eða flæðir inn í götin sem myndast í gildaflæði. Fræga fólkið getur orðið fyrirmyndir í ýmsu en sjaldnast sem þroskaðar fyrirmyndir um hvað við eigum að gera í siðferðisklemmu, gagnvart flóttamönnum í neyð, í nánum samskiptum fjölskyldu og áföllum eða gagnvart dauða.

Árni Guðjón var skírður áðan. Hvað haldið þið að foreldrar hans og fjölskylda vilji helst gefa honum sem nesti til ævinnar? Það sem reynist honum best. Hann mun alast upp í samhengi og menningu sem haldið er fram í samfélagi og vefmiðlum og foreldrarnir vilja að hann mannist vel og hafi gott innræti, menningu og menntun til lífs.

Hvernig afstaða og iðkun

Textar dagsins fjalla um tengsl fólks. Við erum minnt á hetjuna Rut í bók sem ber nafn hennar. Hún var flóttamaður sem þorði að velja hið erfiða en siðferðilega fagra. Í dauðanum valdi hún lífið. Hún var hetja og því dýrlingur. Í pistlinum er fjallað um að gera hið rétta, iðka hið góða sem alltaf er í krafti Guðs og vera þar með skínandi ljós og fyrirmynd meðal fólks. Í guðspjallinu er svo sjónum beint að mismunandi viðbrögðum fólks. Þar eru tveir en ólíkir synir. Annar segir já þegar pabbi hans bað hann en gerði þó ekkert. Hann sem sé sveik. Hinn sagi nei við pabbabeiðninni en framkvæmdi þó það sem beðið var um. Líf fólks er líf gagnvart öðrum, atferli okkar hefur áhrif á aðra og varðar gildi, sannleika, traust eða vantraust. Við erum alltaf í tengslum og iðkum annað hvort hið góða eða vonda. Og yfir okkur er vakað. Allt sem við gerum eru tengsl við grunn lífins, það sem við trúmenn köllum Guð. Jesús sagði að það sem við gerðum hinum minnstu systkinum gerðum við honum.

Klopp og Guð

Áfram með fótboltann. Brendan Rogers var rekinn frá Liverpool og er aleinn og yfirgefinn. Og af því celeb-menningin gleypir siðinn er söngur Liverpool úreltur: You never walk alone. Svo var Jürgen Klopp ráðinn í hans stað. Hann er kraftaverkamaður sem gerði Borussia Dortmund að stórkostlegu liði í Þýskalandi og heimsboltanum. Af hverju skilar hann liðum lengra en aðrir? Það er vegna þess að Klopp byggir á gildum en ekki yfirborðshasar, virðir mennsku spilaranna en ekki bara töfra í tánum, leggur upp úr að allir vitji þess sem innra býr og spili með hjartanu.

En af hverju þessar íþróttafréttir í messu? Hvað kemur Klopp kirkju við? Það er vegna þess að Guð er aðili að fótbolta Klopp. Hann var spurður um hvort fótboltaguðinn hefði snúið baki við honum. Klopp skrifaði og talaði um að hann tryði ekki á fótboltaguð heldur alvöru Guð. Við menn værum í frábærlega góðum höndum Guðs sem væri stórkostlegur. Sá Guð elskaði okkur, með kostum okkar en líka göllum og hefði gert okkur ábyrg gagnvart okkur sjálfum og öðrum. Guð héldi ekki á okkur sem strengjabrúðum. Við værum sjálf ábyrg fyrir því sem við værum og gerðum. Við menn yrðu að skora okkar eigin mörk í lífinu.

Knattspyrnan hjá Klopp er ekki kristilegri heldur en í hinum liðunum – heldur er afstaða hans til mannlífs og annara hið áhugaverða og skilar að mínu viti jákvæðri mannsýn, hvatningu og ástríðu. Sem drengur í Svartaskógi var hann alinn upp við eflandi tengsl við Guð. Mamman kenndi honum bænir og amman fór með hann í kirkju sem hann sækir. Hann tekur tíma á hverjum degi til að vitja sjálfs sín og biðja sínar bænir. Síðan hefur hann lifað í stóra neti guðstrúarinnar og ræktaðri mannvirðingu. Sem þjálfari nálgast hann leikmenn sem mannverur en ekki aðeins vöðvavélar, að allir leiti hamingju og merkingar í áföllum og gleði lífsins. Nú festa hundruðir þúsunda aðdáenda Liverpool trú sína við Klopp en Klopp festir trú sína við meira en sjálfan sig.

Árni Guðjón, ferðamennirnir og þú í þínum verkum, gleði og sorgum, fótboltabullurnar og öll hin sem hafa engan áhuga á tuðrum, – öll reynum við að lifa hamingjuríku lífi. Hvað dugar best; celeb eða siður, lúkkið eða viskan? Ætlar þú að segja já eða nei í lífinu? Hvað ætlar þú gera? Já er best í lífinu og siðvit í samræmi við það já.

Amen.

Prédikun í Hallgrímskirkju 20. sunnudag eftir þrenningarhátíð, 18. október, 2015.

Lexía: Rut 2.8-12

Þá sagði Bóas við Rut: „Taktu nú eftir, dóttir mín. Tíndu ekki kornöx á neinum öðrum akri og farðu ekki héðan heldur haltu þig að stúlkunum mínum. Hafðu augun á akrinum þar sem piltarnir eru að skera korn og gakktu á eftir þeim. Ég hef bannað vinnufólkinu að amast við þér. Ef þig þyrstir farðu þá að vatnskerunum og drekktu af þeim sem piltarnir hafa fyllt.“

Þá féll hún fram á ásjónu sína, laut til jarðar og sagði við hann:

„Hvers vegna sýnir þú mér þá góðvild að virða mig, útlendinginn, viðlits?“

Bóas svaraði: „Mér hefur verið sagt allt um það hvernig þér fórst við tengdamóður þína eftir dauða manns þíns, að þú yfirgafst föður þinn og móður og ættland þitt og fórst til þjóðar sem þú hafðir aldrei áður kynnst. Drottinn, Guð Ísraels, launi þér verk þitt til fullnustu fyrst að þú ert komin til að leita verndar undir vængjum hans.“

Pistill: Fil 2.12-18

Þess vegna, mín elskuðu, sem ætíð hafið verið hlýðin, vinnið nú að sáluhjálp ykkar með ugg og ótta eins og þegar ég var hjá ykkur, því fremur nú þegar ég er fjarri. Því að það er Guð sem verkar í ykkur bæði að vilja og að framkvæma sér til velþóknunar. Gerið allt án þess að mögla og hika til þess að þið verðið óaðfinnanleg og hrein, flekklaus Guðs börn meðal rangsnúinnar og gerspilltrar kynslóðar sem þið skínið hjá eins og ljós í heiminum. Haldið fast við orð lífsins mér til hróss á degi Krists. Þá hef ég ekki hlaupið til einskis né erfiðað til ónýtis. Enda þótt blóði mínu verði úthellt við fórnarþjónustu mína þegar ég ber trú ykkar fram fyrir Guð, þá gleðst ég og samgleðst ykkur öllum. Af hinu sama skuluð þið einnig gleðjast og samgleðjast mér.

Guðspjall: Matt 21.28-32

Jesús sagði: „Hvað virðist ykkur? Maður nokkur átti tvo syni. Hann gekk til hins fyrra og sagði: Sonur minn, far þú og vinn í dag í víngarði mínum. Hann svaraði: Það vil ég ekki. En eftir á sá hann sig um hönd og fór. Þá gekk hann til hins síðara og mælti á sömu leið. Hann svaraði: Já, herra, en fór hvergi. Hvor þeirra gerði vilja föðurins?“ Þeir svara: „Sá fyrri.“ Þá mælti Jesús: „Sannlega segi ég ykkur: Tollheimtumenn og skækjur verða á undan ykkur inn í Guðs ríki. Því að Jóhannes kom til ykkar og vísaði ykkur á réttan veg og þið trúðuð honum ekki en tollheimtumenn og skækjur trúðu honum. Það sáuð þið en tókuð samt ekki sinnaskiptum og trúðuð honum.“

Prédikanir

Hvað á ég að gera?

Himinsýn - mynd Þorsteins Jósepssonar
Himinsýn – mynd Þorsteins Jósepssonar

Prestur og leigubílstjóri dóu og stóðu í röðinni við Gullna hliðið. Klerkur sá að engillinn, sem tók á móti leigubílstjóranum afhenti honum gullstaf, fallega skikkju og veislumat. Leigubílstjórinn varð hissa og hélt fagnandi inn í himininn. Hann hafði fremur átt von á vandræðum við hliðið en ekki að hann yrði verðlaunaður. Presturinn gekk fram en fékk ekki sömu höfðingjamóttökur. Honum voru fenginn tréstafur, einfaldur kyrtill og brauð og vatn. Presturinn fyrtist við og spurði pirraður: „Heyrðu mig nú engill. Hvernig stendur á þessu og hvers á ég að gjalda? Ég hef alla ævi stritað í kirkjunni – en hann, þarna á undan mér, hefur ekkert gert annað en aka bíl og er frægur fyrir ofsaakstur.“ Engillinn svaraði honum. „Við spyrjum nú um árangurinn í lífi fólks. Þú hefur verið í kirkjunni, það er rétt. En ef þú hugsar til baka verður þú að viðurkenna að fólkið dottaði oftast þegar þú fluttir stólræðurnar. Það var ekki mikið sem sat eftir en þegar þessi maður sat við stýrið og keyrði sinn leigubíl, upphófst trúaratferli hjá hverjum einasta farþega. Í ökuferðunum báðu farþegarnir bænir – já og án afláts!“

Svarið er athylgisvert og klerkur hugsar sitt. Hefur engillinn í sögunni rétt fyrir sér? Er dómurinn á himnum árangurstengdur? Er spurt um hvað við höfum gert – afrekað í lífinu – þegar komið er að uppgjöri lífsins?

Guðspjallið

Maður kom hlaupandi til Jesú. Hann var ekki úr hópnum sem fylgdi Jesú jafnan en var tilbúinn til að læra af honum. Nú kom hann til meistarans til að fá ráð. Beiðnin var einlæg: Hvað á ég að gera til að komast inn í himininn – til að öðlast eilíft líf? Hvað á ég að gera?

Jesús þekkti spurningarnar og fór í rólegheitum yfir námsefnið, rétt eins og hann væri með fermingarbörn í tíma. „Hver er góður? Jú Guð. Þú kannt boðorðin, þetta með bannið við manndrápum, framhjáhaldi, að stela ekki, að svindla ekki á öðrum og virða foreldra þína.“ Og maðurinn skilkdi og kunni allt og sagði eins og satt var. „Ég hef gætt alls þessa.“ Jesús horfði á manninn með elskusemi og samúð og vissi að hann passaði sig í öllu sem hann gerði. Og svo bætti Jesús Kristur við og þar kom Salómonsdómurinn: „Eins er þér vant – bara eitt sem vantar upp á: Farðu og losaðu þig við eigur þínar, húseignirnar, peningana, hlutina, allt og gefðu andvirðið fátækum – komdu svo. Þá muntu eignast meira en allar jarðnesku eigurnar.“ Hljóp maðurinn burt til að gera það sem Jesús bauð honum? Nei, hann sneri örvæntingarfullur frá. Skýringin í guðspjallinu er að hann hafi átt miklar eignir.

Hvernig get ég komist inn?

Hvað á ég að gera? Hvernig get ég komist inn? Við skiljum alveg engilinn í Gullnahliðssögunni. Við árangurstengjum.

Ef stjórn og forstjóri í fyrirtæki skila ekki hagnaði eða klúðra málum er farið að velta vöngum yfir að skipta út og síðan er fólk rekið þegar illa gengur. Eins og hjá Volkswagen í síðustu viku. Þar voru óheilindi opinberuð sem koma til með að kosta fyrirtækið svo mikla fjármuni að það verður beiglað og fer jafnvel á hausinn. Stjórnendur stýrðu Volkswagen út af.

Við viljum alls ekki að lífeyrissjóðurinn sem við greiðum í sé rekinn með halla, heldur að ávöxtun þeirra sé góð og haldi til elliára. Við viljum – þegar við leggjum á okkur mikið erfiði í einhverju – að við getum notið árangurs. Og við getum alveg samþykkt að þegar sjóðir veita styrki til verkefna að þá sé þegar við upphaf gefin markmið sem unnið er að og síðan metið hvernig hafi tekist til. Allt nútímasamfélag okkar á Vesturlöndum snýst æ meira um hvernig peningalegar forsendur eru gefnar og afleiðingar og árangur mælist.

Allt sem hindrar

Hvað á ég að gera? Segðu mér það Jesús. Hvað á ég að gera til að komast inn í himininn? Ég skal fara að öllum fyrirmælunum. Og Jesús horfði á hinn unga, heiðarlega og ríka mann og benti á eina veika blett hans: „Losaðu þig við allt sem þú átt. Losaðu þig við eigurnar – allt.“

En af hverju sagði Jesús þetta? Var hann á móti eignasöfnun? Var hann á móti peningafólki? Var hann á móti því að fólk færi vel með? Nei, svo sannarlega ekki – nema að það yrði til að hindra fólk í Guðstrúnni, hindra fólk á leið hamingjunnar. Svo einfalt er það. Ef það er eitthvað, sem hindrar þig í að vera Guðs, lifa Guði, fylgja Jesú, er það eitthvað sem þú þarft að losa þig við.

Verkmennið

Hvað á ég að gera? spurði hann. Jesús svarar: Þú átt ekki að gera – heldur vera. Það er boðskapur dagsins.

Á þetta við um okkur og aðstæður okkar? Athafnakapp á liðinni öld varð til að fræðimenn fóru að tala um nútímamanninn sem homo faber – verkmenni. Erum við of önnum kafin? Er þjóðfélag okkar fremur vinnustaður en samfélag? Við hömumst í vinnu til að skapa okkur og fjölskyldum okkar góðar aðstæður. En svo komumst við að því á einhverjum dimmum haustdegi lífsins að hamingjan er gufuð upp, heilsan farin og lífið brenglað. Við hömumst í vinnu til að komast áfram og svo uppgötvum við að vinnan er leiðinleg og vinnugleðin þverr. Við gefum maka okkar hluti þar til við uppgötvum að hann eða hún vill bara ást, tíma og samfundi.

Vera eða gera

Við hömumst við að gera en gleymum oft að vera. Að vera er aðalmál lífsins. Hamingjan er ekki í hasarnum heldur að vera. Og að vera er að lifa í samræmi við það besta í sjálfum sér, bregðast við erli daganna með jákvæðni, opna vitundina gagnvart lærdómi í öllu því sem lífið færir okkur, hinu þægilega en líka hinu erfiða (per ardua ad astra er forn viska). Að vera er að sækja í visku og frið sem hinir fornu Hebrear kölluðu jafnvægi kraftanna.

Að vera er verkefni allra manna og á sér þar með trúarlega vídd. Jesús minnir á að köllun mannsins er að fylgja honum, trúa honum. Viljum við það? Viljum við vera – vera Guðs? Eða viljum við kannski fremur hafa veröldina eins og kjörbúð og veljum bara og stingum því í körfu okkar sem okkur hugnast best? Að vera í Jesúskilningi er það að velja Guð og taka afleiðingum þess.

Gera eða að vera. Þetta er viðfangsefni allra alda og þar með allra trúmanna. Þetta var það sem siðbót Lúthers snerist um. Lúther, eins og allir hinir siðbótarmennirnir, hafnaði algerlega þeirri slæmu kenningu að maðurinn þyrfti að gera þetta og gera hitt til að þóknast Guði og tryggja himnaförina. Það var Jesús Kristur sjálfur sem gerði allt sem þurfti. Það þurfti ekki að gera neitt í lífinu eða dauðanum – ekkert annað en að vera Guðs. Það er valið mikla. Það er val ástarinnar, það er lífsins val. Það er val Guðs. En skiptir þá engu hvað við gerum. Jú svo sannarlega. Öllu máli skiptir að hafa röðina rétta og hún er þessi: Hið fyrsta er að vera Guðs og hið annað er svo að gera vel. Að gera gott blíðkar ekki Guð heldur er það algerlega nauðsynlegur þáttur lifandi Guðstrúar. Guð árangurstengir ekki heldur elskutengir. En af því Guð elskutengir árangurstengir trúmaðurinn.

Hvort viltu vera eða gera?

Prédikun í Hallgrímskirkju 4. október, 2015, 18. sd. eftir þrenningarhátíð.

Prédikanir

Líf eftir dauða?

Trúirðu að foreldrar þínir og ástvinir lifi eftir dauðann? Hvert ferð þú þegar þú deyrð? Ferðu til Guðs eða eitthvað annað eða bara ekki neitt? Telur þú að lífið slokkni þér endanlega þegar þú tekur síðasta andvarpið og þú sameinist bara moldinni eftir greftrun og framhaldslíf þitt sé minning ástvina og efnið í moldinni? Og ekkert meira en það?

Skelfilegt?

Fyrir rúmlega einni öld síðan var maður á ferð austur í Skaftafellssýslu. Karlinn var slompaður á hestbaki. Hann kom að stóru fljóti og ætlaði yfir. Ekki tókst þó betur til en svo, að hann datt af baki og í ána. Samferðamönnunum tókst að ná manninum upp úr vatninu, en þegar hann var kominn á þurrt hafði hann misst meðvitund. Farið var með manninn heim í næsta bæ. Blaut fötin voru dregin af honum og svo var honum skutlað upp í rúm í hvítmálaðri stofu á bænum. Allt í einu bárust skerandi skelfingaróp úr rúminu í stofnni. Heimamenn spurðu: „Hvað er að, hvað er að?“ Karlinn lét af ópunum og svaraði stjarfur: “Þegar ég vaknaði í þessari hvítu stofu varð ég svo hræddur – hræddur um að ég væri dáinn og kominn til himins. Þess vegna æpti ég.”

Skaftfellskum heimildarmanni mínum fannst hlálegt, að maðurinn skyldi vera svona skelfdur yfir vera kominn inn í himininn.

Ertu hræddur eða skelfd? Við himininn eða við dauðann? Svo getum spurt okkur um hvaða mynd menn gera sér af himneskum vistarverum. Eru þær hvítar eða annars litar?

Systkinin í Betaníu
Systkinin í guðspjallssögu dagins bjuggu í þorpinu Betaníu og höfðu tilefni til að endurskoða hugmyndir sínar um líf og dauða. Lasarus, bróðir hinna frægu systra Maríu og Mörtu, dó. Jesús hafði vitað af dauðastríði vinar síns en flýtti sér þó ekki. Þegar hann kom loks var nályktin megn. Marta var Jesú reið og ávítaði hann: „Ef þú hefðir verið hér, væri hann ekki dáinn.“ Síðan kemur þetta kostulega samtal þar sem Marta, sem er fulltrúi heilbrigðrar skynsemi og lækninga, talar á svig við Jesú, sem var með hugann við allt öðru vísi lækningar en syrgjandi systirin. Jesús beindi sjónum að því, sem er að baki sjúkrablæjum og líkklæðum, já veröldinni allri. Beint inn í kjarnann, að því sem öllu skiptir og svo kom hin altæka yrðing: „Ég er upprisan og lífið. Sá sem trúir á mig mun lifa þótt hann deyji.“ Og þar með er tvennan ljós, annars vegar maður og hins vegar Guð-maðurinn. Marta var á slóðum tímans en Jesús var með hugann við hvernig eilífðin hríslast inn í atburði tímans. Marta slengdi upp mynd hins hversdagslega vísdóms en Jesús lyfti upp tjöldum eilífðar.

Elífa lífið
Hvernig hugsar þú um eilífa lífið? Einstaklingsmiðaðir gera sér einstaklingsmiðaðar myndir. Aðrir taka túlkunum og myndum, sem umhverfið hefur þegið í arf og gera að sínum. Það eru hefðbundnar eða hefðartengdar myndir. Og þar kennir margra ólíkra túlkana, sem eru tilraunir til skilnings og tjáningar. Semítar, íbúar á því svæði sem nú er Írak og Sýrland og víðar í Austurlöndum nær, gerðu sér dapurlega mynd af dauðraríkinu og þær hugmyndir höfðu áhrif á trú hinna fornu Hebrea. Egyptar gerðu rosalegar dauðamyndir, sem eru síst eftirbátar hryllingsmynda nútímans. Stríðshetjur í norðri vildu gjarnan halda leikum áfram í Valhöll. Bændur aldanna hafa séð í hringrás ársins mynd endurlífgunar. Indjánarnir töluðu um hinar eilífu veiðilendur. Spíritistískir yfirstéttar-Bretar á 19. öld þráðu himnaríkistúrisma, að ferðast um í veröldum himnanna þegar þeir dæju. Aðkrepptir múslimar vonuðu fangbragðasælu og kvennafjöld í þægilegu hitastigi handan mæranna miklu. Hvað þráir hinn svangi? Auðvitað að framtíðarlífið verði matarríkt. Hinn kaldi eða brenndi að hiti í dauðaríkinu verði bærilegt. Hinn auðmýkti þráir hásætið, hinn niðurlægði þráir hefnd. Hinn myrti og píndi, að réttlætið sigri. Þetta eru vonarmyndir og þær eru tjáning á þrá fremur en lýsingar á himni. Við hugsum og trúum í ljósi aðstæðna og reynslu. Og svo kallar hver tími og þarfir á nýjar nálganir. Tölvuvæðingin er dæmi um tækni, sem getur opnað nálgun og nýja himintúlkun. Nútíma tölvufólk getur skilið himininn sem ofurgerð vefs, sem sálirnar flakka á. Tölvunördinn getur varpað vonum sínum inn í sýndarheima, sem væru án nokkurra takmarkana og bandvíddarteppu. Allt vonarvísanir en ekki raunlýsingar. Hver er kjarni málsins?

Trúir þú þessu?
Systkinin í Betaníu vissu hvað kennimenn Gyðinga höfðu að segja um eilífðina. Sumir gyðinglegir trúflokkar gerðu ekki mikið úr framhaldslífi. Aðrir kenndu, að maðurinn lifði áfram. Marta trúði, að bróðir hennar mundi rísa upp á efsta degi. En Jesús var ekki upptekinn af því að uppfræða um eilífð, heldur tengja tíma og eilífð. Hann sagði einfaldlega: „Ég er upprisan og lífið. Sá sem trúir á mig, mun lifa, þótt hann deyji.“ Og svo spurði hann Mörtu þeirrar spurningar hvort hún tryði þessu. Þá kemur játning hennar, sem hugsanlega á sér einhverja stoð í guðsdýrkun safnaðar frumkristninnnar: „Ég trúi að þú sért Kristur, Guðs sonur, sem koma skal í heiminn.“ Síðan vaknaði Lasarus. Í þeim gjörningi braust eilífa lífið inn í tímann og staðfesti trú Mörtu.

Sálarspeglar og manngildi
Jesús sá manneskjurnar að baki ásýnd þeirra og grímum. Hann lét aldrei ímyndir fólks blekkja sig eða hugmyndir þess rugla sig og aldrei kenningar þess flækja sig. Hann lagði lífsvísdóm í brjóst fólks, hann miðlaði siðviti og kenndi bænir. Hann sagði sögur um lífið – en svo kom hið sértæka, algera og altæka. Hann sagðist ekki aðeins vera fulltrúi eilífa lífsins, kennari í ferðafræðum himinsins eða gúrú í andlegum æfingum. Og það merkir að hann væri ekki aðeins vegvísir heldur vegurinn sjálfur. Hann væri ekki áttaviti eilífðar, heldur væri hann sjálfur upprisan og lífið. Þar skilur á milli kristni og annars átrúnaðar. Jesús Kristur er ekki draumur hins fátæka, ekki hitastillir hins brennda eða kalda, ekki dyravörður mustera munúðarinnar og ekki netþjónn sálarvers handanverunnar. Hvað þá? Hann sjálfur  er lífið, sjálfur leiðin. Í þessu er fólgin krafan um guðdóm og ávarpið til þín um trú.

Trúir þú þessu? spurði hann Mörtu. Sú spurning er jafngild núna og hann beinir henni til þín? Trúir þú þessu? Þú, sem átt bróður eða barn sem deyr, vini sem hverfa, maka sem fellur frá og foreldra sem deyja. Þú hverfur um síðir líka. Hver er ferðaleið þín og markmið? Trúir þú þessu, sem Jesús segir? Það skiptir máli hvaða mynd þú gerir þér af eilífa lífinu, hverju þú trúir og hverjum þú vilt treysta á leiðinni. Hver er þinn sannleikur, vegur og líf?

Frummyndin
Við gerum okkur myndir af lífi og eilífð. Er kannski ástæða að fara að baki bæði einstaklingsmyndum og líka menningarmyndum og inn í djúpmyndir, sem varða Guð?

Jesús opnaði algerlega nýja himinmynd og leiðina þangað með ummælum sínum: „Ég er upprisan og lífið.“ Í honum er eilífa lífið. Í því felst, að hann segir sig sjálfan vera frummyndina – hina eiginlegu mynd Guðs, sem við megum hverfa inn í og lifa í.

Guð stressar sig ekki yfir hvaða hugmyndir eða ranghugmyndir við gerum okkur. Guð leysir upp blekkingar þínar en heldur í þig – sér þig renna saman við frummynd Jesú Krists. Þegar Guð horfir á þig sér Guð þig í gegnum Jesú, sem segir enn: „Ég er upprisan og lífið.“ Hann segir, að hann sé frummyndin eina, sem allar myndir eru kópíur af. Getur þú játað með Mörtu? „Já, herra. Ég trúi, að þú sért Kristur, Guðs sonur, sem koma skal í heiminn.“

Amen

Prédikun í Hallgrímskirkju 20. september, 2015, 16 sd. e. þrenningarhátíð. B-röð.

Lexían er úr Davíðssálmum

Úr djúpinu ákalla ég þig, Drottinn,
Drottinn, heyr þú raust mína,
lát eyru þín hlusta á grátbeiðni mína.
Ef þú, Drottinn, gæfir gætur að misgjörðum,
Drottinn, hver fengi þá staðist?
En hjá þér er fyrirgefning
svo að menn óttist þig.
Ég vona á Drottin,
sál mín vonar,
hans orðs bíð ég.
Meir en vökumenn morgun,
vökumenn morgun,
þráir sál mín Drottin.
Ó, Ísrael, bíð þú Drottins
því að hjá Drottni er miskunn
og hjá honum er gnægð lausnar.
Hann mun leysa Ísrael
frá öllum misgjörðum hans.

Páll postuli skrifar í Filippíbréfinu:

..lífið er mér Kristur og dauðinn ávinningur. En eigi ég áfram að lifa á jörðinni, þá verður meiri árangur af starfi mínu. Ekki veit ég hvort ég á heldur að kjósa. Ég á úr tvennu vöndu að ráða: Mig langar til að fara héðan og vera með Kristi því að það væri miklu betra. En ykkar vegna er nauðsynlegra að ég haldi áfram að lifa hér á jörðu. Og í trausti þess veit ég að ég mun lifa og halda áfram að vera hjá ykkur öllum, ykkur til framfara og gleði í trúnni. Þá kem ég aftur til ykkar og þið finnið enn betur hvílík upphefð það er að fylgja Kristi.

Guðspjall: Jóh 11.19-27
Þegar Marta frétti að Jesús væri að koma fór hún á móti honum en María sat heima. Marta sagði við Jesú: „Drottinn, ef þú hefðir verið hér væri bróðir minn ekki dáinn. En einnig nú veit ég að Guð mun gefa þér hvað sem þú biður hann um.“ Jesús segir við hana: „Bróðir þinn mun upp rísa.“ Marta segir: „Ég veit að hann rís upp í upprisunni á efsta degi.“ Jesús mælti: „Ég er upprisan og lífið. Sá sem trúir á mig mun lifa þótt hann deyi. Og hver sem lifir og trúir á mig mun aldrei að eilífu deyja. Trúir þú þessu?“ Hún segir við hann: „Já, Drottinn. Ég trúi að þú sért Kristur, Guðs sonur, sem koma skal í heiminn.“