Greinasafn fyrir flokkinn: Greinar og pistlar

113 pistlar SÁÞ eru inn á tru.is og aðgengilegt á slóðinni trú.is. Þá var talsvert af pistlum einnig á sigurdurarni.annall.is Sá vefur er nú lokaður.

Greinar og pistlar

Limts and Life

Limts and LifeÁ liðnu ári kom út hjá Peter Lang-forlaginu bók mín Limits and Life: Meaning and Metaphors in the Religious Language of Iceland. Ef þú vilt eintak gerðu svo vel að senda mér tilkynningu í tölvupósti með nafni, kennitölu og heimilisfangi. Efnislýsing bókarinnar er þessi:

Limits and Life: Meaning and Metaphors in the Religious Language of Iceland not only contributes to the field of Nordic cultural history, it is a valuable resource for those who may find themselves confronting threats and preparing for catastrophes in the twenty-first century. How can we best cope with traumatic events in nature, society, and the home? Facing and interpreting limits has been the pivotal religious task of Icelanders throughout the centuries. Strategies for survival became a necessity and included interpretations that assisted in coping with these crises along with strategies of escape. The theology of Icelanders offers potential ways for coping with difficulties and suggests strategies for addressing the limit-issues threatening us and later generations.

Kynning og umsagnir Peter C Hodgson, Vanderbilt, og Péturs Péturssonar, HÍ, eru á kynningarslóð forleggjarans að baki þessari smellu:

http://www.peterlang.com/download/datasheet/62994/datasheet_311703.pdf

Amazon er með þetta:

Þá skrifaði Pétur Björgvin Þorsteinsson ritrýni og birti á vefriti Háskólans á Akureyri. Slóð:

http://nome.unak.is/nm-marzo-2012/vol-8-n-1-2013/51-book-review/387-sigurdhur-arni-thordharson-limits-and-life-meaning-and-metaphors-in-the-religious-language-of-iceland-peter-lang-american-university-studies-2012

Greinar og pistlar

Páskabæn

Þú Guð lífsins
Lof sé þér fyrir veröld birtunnar, litríka jörð,
syngjandi náttúru, þá dásamlegu sköpun,
sem þú hefur reist til lífs.

Þú lausnari heimsins
Lof sé þér fyrir að þú veltir steinum við grafhvelfingar.
Þú ryður burt hindrunum á leið okkar til lífsgleði og friðar.
Leyf okkur að lifa í því vori og sumri, sem þín upprisa ól.
Veltu steinum frá – reis þú, Drottinn, þína veröld.

Þú andi lífs
Hugga þú þau sem vonlítil eru, lækna hin sjúku.
Vernda þau sem vandastörfum gegna.
Blessa þau sem dæma, stjórna og marka löggjöf.
Farsæl heimilislíf, atvinnu – allt líf samfélags okkar.
Blessa þau sem útbreiða frið þinn, boða orð þitt,
þjóna að altari þínu, hlúa að æsku, mennta fólk til lífsleikni.
Gef vitur ráð í þjónustu við þig.

Guð
Allt lífið skapar þú.
Allt lífið leysir þú.
Allt lífið nærir þú.
Amen

Páskabæn

Greinar og pistlar

Kokkur, prestur og kvöldmáltíð

DSC07083Skírdagskvöld er ekki aðeins messukvöld í Neskirkju við Hagatorg heldur verður einnig boðið til máltíðar í anda síðustu máltíðar Jesú Krists. Hráefni og matseld í margrétta kvöldverði tekur mið af samhengi hennar. Ósýrt brauð, bitrar jurtir, fiskur og lambakjöt verða m.a. á borðum, saga Jesú íhuguð og tengd við upplifun og líf nútímafólks. Máltíðin hefst kl. 17,45. Miðar eru seldir á midi.is (sjá slóð einnig hér fyrir neðan.

Tvenn hjón undirbúa þessa upplifunarmáltíð. Meistarakokkarnir og veitingahjónin Friðrik V. og Arnrún Magnúsdóttir sjá um eldamennskuna og prestshjónin Elín Sigrún Jónsdótir og Sigurður Árni Þórðarson tengja skynjun og skírdag, himin og jörð. Maturinn heillar nef, munn og maga og matarguðfræðin er fyrir sálina.

Pamela di Sensi laðar fram Miðjarðarhafsstemmingu með flautuleik.

Skírdagsmáltíðin í Neskirkju er söguleg. Á Íslandi hefur líklega aldrei fyrr verið efnt til kvöldverðar af þessu tagi í kirkjuhúsi.

Kvöldmáltíðin verður í safnaðarheimili Neskirkju. Aðeins 50 miðar verða seldir. Kl. 20 hefst svo skírdagsmessa í Neskirkju. Í lok hennar verða altarisgripir bornir úr kirkju og rósir lagðar á altarið.

Slóðin til að kaupa miða: http://midi.is/forsida/?c=0&t=0&s=neskirkja

Greinar og pistlar

Gríma, sál og systir

IMG_0688Að baki vestrænum heitum fræðigreinarinnar sálfræði er nafn grísku gyðjunnar Psyche. C. S. Lewis skrifaði ekki aðeins ævintýrabækur um Narníu heldur um bókmenntir og trúarefni og m.a. um systurnar Psyche og Órúal. Psyche var sögð traust í lífsraunum og fögur. Hún fangaði hjarta elskuguðsins Erosar. Saga Psyche er fyrirmyndar- eða kennslu-saga um þroskaleit sálar. Órúal var ólík systurinni ástríku. Hún hafði veika sjálfsmynd og fyrirvarð sig fyrir útlit sitt. Hún faldi andlitið á bak við grímu, sótti í völd og sölsaði undir sig konungsríki föður síns. Landsmenn Órúal sáu grímuna og ímynduðu sér að hún væri fögur. En engum kom til hugar að gríman væri vörn hryggðarmyndar.

Veldi Órúal féll, hún var svipt stöðu, klæðum og grímu og að lokum leidd berstrípuð fyrir guðlegan dómstól. Þegar varnir voru fjarlægðar kom keipakrakki í ljós. Hún vældi yfir að veröldin væri ekki eins og hún vildi. Sagan er um grímulausa sjálfshverfingu og þar með frekju. Sagan segir síðan hvernig Órúal gekk í sig, náði þroska og gerði sér grein fyrir að til að ávinna allt varð hún að missa. Til að þroskast varð hún að fleygja hækjum lífsins. Til að vitkast varð hún að viðurkenna sjálfa sig og útlitið líka.

Sagan um fólk bæði í fornöld og nútíma. Líf margra er æðisgengin leit að grímum og ímyndum. Er það kannski versta fíkn mannsins að dýrka eigin ásýnd, eigin ímynd og eigin draum? Þegar svo er komið er ímyndin orðin að sannleika og raunveran orðin að lygi.

Ásjónur eru okkur mönnum mikilvægar. Eðlilegur barnsþroski er jafnvel tengdur andlitum. Fólk í öllum sögum, líka í Biblíunni, er fólk sem leitar myndar sinnar. Kristnir menn hafa af eigin reynslu sagt að besti sálarspegillinn sé Jesús Kristur. Þar sé mynd Guðs í mannsmynd. Því stórkostlegri ímyndum sem við komum okkur upp því lengra erum við frá raunmynd okkar. Því betur sem við leyfum grímum að falla af okkur því betur og nær komum við sjálfum okkur, mynd Guðs.

Verkefni föstutímans er að spegla sálina. Tilgangurinn er að undirbúa innri mann fyrir atburði kyrruviku og páska. „Spegill, spegill herm þú mér.“ Allt sem segir okkur satt um okkur sjálf verður okkur sannleiksspegill, Passíusálmar, píslarsagan, goðsögur, barnaspeki, kvikmyndir eða bókmenntir. Verkefni föstu er: Fella grímu og spegla sál.

Pistill í Fréttablaðinu 4. mars, 2013

Greinar og pistlar

Hvernig hlustar þú?

heyrnGrein mín um hlustun birtist í Fréttablaðinu í morgun. Rétt fyrir hádegið hringdi kona til að þakka mér fyrir. Hún sagði mér að greinin hefði orðið til að hún hefði tekið ákvörðun um að breyta hlustun sinni – gagnvart fólki sem hún væri í samskiptum við. Ég er þakklátur fyrir ef skrifin verða til að styðja fólk í lífsleikni. Greinin fer hér á eftir:

Hvernig hlustar þú?

Á námskeiði sem ég sótti í liðinni viku var hópnum skipt í pör og fengin samtalsverkefni. Við fórum í hlutverkaleik og æfðum viðbrögð, mismikila nánd og misgóða hlustun. Viðmælandi minn átti að halda fram persónulegu markmiði, en mitt hlutverk var að tjá efasemdir og andúð. Svo hófst samtalið og var dapurlegt. Svo skiptum við um hlutverk. Ég reyndi að halda fram málstað sem var mér mikilvægur en uppskar aðeins úrtölur og grettur. Þrátt fyrir leikinn fór ég að efast um gildi þess sem ég hélt fram.

Svo fengum við nýtt verkefni, áttum ekki lengur að vera fúl og neikvæð heldur tjá hrifningu og stuðning. Við áttum hvetja og hrósa. Þvílík breyting. Gleðin spratt fram og augun leiftruðu. Málin urðu ekki aðeins mikilvæg, heldur urðu samtölin skemmtileg. Í þessum hlutverkaleikjum fundum við vel hve afstaða viðmælenda hefur mikil og afgerandi áhrif.

Hugsanir þutu um koll minn. Minningar um hópa sem kunnu jákvæð samskipti spruttu fram, en líka um hópa sem liðu fyrir neikvæð samskipti. Það er hægt að draga úr fólki trú og sjálfstraust með líkamsbeitingu. Þegar fólk fitjar upp á nefið, snýr sér frá þeim sem það talar við eða fettir sig til að tjá yfirburði verður óöruggur viðmælandi hræddur. Svo er hægt að spúa eitraðri neikvæðni, streitu og óþolinmæði yfir fólk og fylgja svo eftir með niðrandi ummælum. En jákvæðni gerir hins vegar kraftaverk. Þau sem virða fólk stíga úr yfirburðastöðu niður á plan jöfnuðar og uppskera gjarnan opið og heiðarlegt samtal. Þau sem tala frá hjartanu tala til hjartans.

Okkur leið fremur illa þegar við vorum að draga kjark úr fólki, rífa niður skoðanir þess og málstað. En það var gefandi og skemmtilegt að hrósa, hvetja og lofa. Þá varð gaman og samtalið varð lipurt. Hvernig væri nú að efna til einfaldra lífsleikniæfinga á heimilum, skólum og vinnustöðum? Allir, yngri og eldri, þurfa að vita í hverju jákvæð samskipti eru fólgin.

Hvernig hlustar þú? Hvernig nánd temur þú þér? Afstaða fólks skiptir máli. Viðmælendur dauðans eru þau sem bara kvarta, draga niður og efla ekki. Það er engin ástæða til skjalls og yfirborðslegs hróss. En þegar tilefni er til má gjarnan segja: „Þetta er glæsilegt hjá þér. Þetta líst mér vel á.“ Þannig tala viðmælendur lífsins. Ertu einn af þeim?