Myndin er af árituðum aðgöngumiða Þórðar Halldórssonar, föður míns, að hátíðahöldunum 1. maí á Rauða torginu í Mosku 1952. Og það er skemmtilegt að lesa nafnið Þórður Halldórsson á rússnesku anno 1952.
Föður mínum var boðið að fara í kynnisferð til Mosku í hópi Íslendinga. Þetta var fríður hópur fulltrúa ýmissa íslenskra verkalýðsfélaga. Hópurinn var á ferð í heilan mánuð. Flaug til Kaupmannahafnar, síðan til Stokkhólms og þaðan til Helsinki. Þá var farið í lest til Leningrad og svo áfram til Moskvu. Dagskráin þar var ævintýraleg og eftir skoðunarferðir var svo farið á kvöldin í öll hestu tónlistarhús borgarinnar. Dekrað var við flokkinn. Eftir hátíðahöld og veislufögnuðinn í Moskvu fór hópurinn svo til Kiev í Úkraínu. Þaðan var svo halduð suður til Krímskgaga og farið milli góðbúanna og m.a. komið við í Sevastopol sem Rússar nota nú sem flotastöð og til Yalta sem flestir kannast við úr stríðssögu síðari heimsstyrjaldar.
Pabbi skrifaði afar nákvæma og merkilega ferðasögu sem við Jón Kristján, sonur minn, erum að færa á stafrænt form og ætlum rannsaka. Efnið er mjög áhugavert, myndirnar úr ferðinni og önnur gögn upplýsandi. Kannski gerum við grein saman og förum jafnvel í pílagrímsferð síðar. En það verður verður ekki fyrr en post-Putín! Því fyrr því betra.
Sá líflegi vefur Lifðu núna birti viðtalsgrein okkar Ernu Indriðadóttur. Fyrirsögnina dró Erna út úr kveðjuræðu Einars Karls Haraldssonar, formanns sóknarnefndar Hallgrímskirkju. Greinin birtist upprunalega á slóðinni að baki þessari smellu en er hér einnig:
Það er komið að starfslokum hjá Séra Sigurði Árni Þórðarsyni sóknarpresti í Hallgrímskirkju sem kvaddi söfnuð sinn í messu 26.mars. Þar talaði Einar Karl Haraldsson formaður sóknarnefndar og sagði meðal annars um klerkinn fráfarandi:
Sigurður Árni er í senn heimsmaður, heimamaður og sveitamaður! Hann kom til okkar fullmótaður af akri kristninnar á Íslandi. Hann hafði eftir embættispróf í guðfræði frá Háskóla Íslands verið sveitaprestur og borgarprestur, rektor Skálholtsskóla og fræðslustjóri á Þingvöllum, verkefnisstjóri á Biskupsstofu og stundakennari við Háskóla Íslands. Aukin heldur er hann heimsmaður með útsýn til annarra landa eftir kristnifræðinám í Noregi og doktorspróf í guðfræði og hugmyndasögu frá Vanderbiltháskóla í Tennessee í Bandaríkjunum. Raunar var hann heimamaður í Hallgrímskirkju áður en hann var kjörinn hér sóknarprestur, bæði sem kórsöngvari um skeið og afleysingaprestur árið 2003. Hann er líka sveitamaður í sér með djúpar rætur í svarfdælskum sverði og í ræktunarstarfi móður sinnar kringum Litla bæ á Grímstaðaholtinu. Þeirri hlið á sóknarprestinum höfum við einnig fengið að kynnast.
Blaðamaður náði netsambandi við Sigurð Árna núna fyrir hátíðarnar og spurði hann fyrst hvernig það væri að kveðja Hallgrímskirkju?
Þessa dagana finn ég mest og dýpst fyrir þakklæti. Ég hef notið trúnaðar fólks á stóru stundunum og krossgötum lífsins. Ég hef notið trausts til verka og frelsis til að vera, hugsa og skapa. Samferðafólk mitt var svo elskulegt að umvefja mig, gefa mér gjafir og þau sem hafa notið orða eða prestsverka minna hafa sent mér kveðjupósta og gælt við mig með margvíslegu móti. Ég hef verið lánssamur og er þakklátur fyrir að kveðja Hallgrímskirkju í blússandi vexti.
Séra Sigður Árni skírði þessi þrjú systkini
Hvað hefur breyst mest í kirkjunni síðan þú hófst störf þar og þar til þú lætur af störfum?
Þjóðkirkjan var fyrir fjórum áratugum stofnun sem rammaði líf fólks. Hún hverfðist um stóratburði lífsins og naut trausts. Samfélagsbreytingar, menningarþróun og brestir nokkurra leiðtoga kirkjunnar urðu til að grafa undan því trausti. Hlutverk kirkjunnar sem lykilstofnunar flestra eða meirihluta landsmanna er algerlega breytt. Nú velur fólk hvort það nýtir þjónustu kirkjunnar, fer í messu, sækir kóræfingar, ræðir við prestinn um djúpu spurningarnar, biður um skírn, vill láta fermast, vera blessað við altari eða kveðja ástvini sína í hinsta sinn í kirkju. Valkostirnir eru fleiri og þá er komið að tækifærum kirkjunnar til að bregðast við. Það er tilgangslaust að efna til auglýsingaherferðar til að auglýsa trú. Einhvers konar kirkjuförðun þjónar engum tilgangi heldur er hlutverk kirkjunnar að iðka trú, hugsa guðsverkið inn í aðstæður samfélagsins, vitja gilda, ganga erinda manngildis og þar með verja þau sem hallað er á, þora að gera tilraunir – þora að vera alvöru kirkja. Kirkjustofnun er eitt en kristni er annað. Þó menn segi sig úr kirkjunni er ekki þar með sagt að þeir hafi sagt sig frá Guði. Guð er ekki bundinn af trúfélagi en kirkja er bundinn af Guði. Nú er tími til að skapa, vera og kveða dýrt.
Hvernig undirbjóstu starfslokin?
Ég gekk síðasta hluta Jakobsvegarins á Spáni fyrir fimm árum og hafði næði til að hugsa, endurskoða stefnumið og áhugaefni. Eftir það fór ég að taka til í tölvunni og huganum. Ég las allar eitt þúsund ræðurnar mínar sem ég hef haldið um dagana og valdi svo úr safninu. Það er meginstef eða rauður þráður í þessum íhugunum mínum – ástin. Ástin í náttúrunni, mannlífinu, listinni, menningunni er að mínum skilningi guðsneistinn í öllu. Þetta ræðusafn verður svo gefið út í haust. Í gamla daga voru kirkjuræður kallaðar postillur og vinnuheitið hefur verið ástarpostilla en eftir er að ákveða heiti bókarinnar. En það verður væntanlega elskulegt. Mér þykir gaman að fást við orð, elda og njóta. Ég hef skrifað mikið um dagana og er með útgáfuröð í tölvunni. Ég tók mikið myndum af kirkjustarfinu í Hallgrímskirkju, af fólkinu mínu og náttúrunni. Ljósmyndun er mér gleðigjafi og ég mun halda henni áfram. Ég fór að elda meira af Biblíumat og læra meira á krydd og kúnstir við eldavélina. Svo fór ég að flokka bækurnar mínar og losa mig við það sem ég hafði ekki pláss fyrir og sá ekki fyrir mér að ég myndi lesa. Þetta varðar allt djúphreinsun sálar og vinnu og varð til þess að ég ákvað að hætta fyrr í vinnu en ég þurfti því mig langar til að fæðast til nýrrar tilveru og geta sjálfur ákveðið hvað ég geri við stundir, daga og ár sem eftir eru. Tíminn er dýrmætur og ég vil nota hann vel. Heilsan er sömuleiðis ekki sjálfgefin og þarf að rækta.
Séra Sigurður Árni og Elín Sigrún Jónsdóttir útdeila við altarisgöngu 26. mars.
Hvernig sérðu næstu árin fyrir þér?
Hver dagur er tækifæri og gjöf sem ég reyni að nota vel. Mér þykir gaman að þjóna fólkinu mínu og er í þeirri skemmtilegu stöðu að eiga stráka í menntaskóla. Ég leyfi mér oft að vera þriðji unglingurinn á heimilinu, detta í sófann og horfa á fótbolta með þeim eða mynd. Ungt fólk á heimili tryggir að maður er betur tengdur við hræringar og breytingar. Ég hef líka alla tíð verið tæknitengdur og hef alltaf sagt að maður verði og eigi að vera á öldufaldi tækninnar – annars skráir maður sig út úr samfélagi og inn í ótímabæra elli. Ég nýt hamingju í heimalífinu og ég er giftur stórkostlegri konu sem kann að gleðjast, hlusta, tala og hlæja. Þegar heimalífið er gott og heilsa leyfir er hægt að njóta. Ég er búinn að skrá mig í nýtt háskólanám og dekurverkefni mín verða að skrifa, ljósmynda og elda. Svo verður að koma í ljós hve lengi heilsa og tími leyfa mér að vera og gera.
Halda prestar oft áfram ákveðnum störfum, athöfnum, eftir formleg starfslok?
Afstaða presta varðandi prestsverk er mismunandi. Einstaka hafa séð gildi sitt í að jarða og gifta eftir að þeir hafa látið af opinberum störfum. Sú breyting er orðin í þjóðkirkjunni að prestar eru hvattir til að sinna ekki prestsverkum eftir starfslok. Það er vel því starfandi prestar eiga að sinna slíku og gera vel. En hlutverki presta er ekki lokið eftir starfslok. Við erum áfram hugsandi og lifandi trúmenn og getum gegnt mikilvægu hlutverki í samtali í samfélaginu, verið fólki til stuðnings, tekið þátt í menningadeiglunni með greinum, hlaðvarpi, listiðju alls konar, haldið ræður og hugsað nýjar hugsanir fyrir framtíðina. Prestur hættir að gifta og jarða en hættir ekki að vera manneskja, tala við Guð, menn og menningu.
Hvernig viltu eldast?
Mig langar að vera kátur kall og fallegt gamalmenni. Mig langar til að rölta með konunni minni sem víðast. Halda líka áfram að hrífast af ljósgangi lífsins, skemmtilegum textum og góðum mat. Hamingjan er alltaf heimagerð.
Sigurður Árni er með skemmtilega heimasíðu þar sem þessa mynd af prestinum í eldhúsinu er að finna
Þú ert með mataruppskriftir á vefsíðunni þinni, hefurðu mikinn áhuga á matargerðarlist?
Já, borðsamfélag er aðalmál í lífinu. Miðjan í öllum alvöru kirkjum heimsins er borð og það merkir að fólk kemur saman til að nærast. Jesús Kristur var veislukall og við erum öll boðin til veislu lífs og veraldar. Vegna aðstæðna í fjölskyldu minni neyddist ég til að elda fyrir fólkið mitt og lærði að kokkhúsið var ekki bara nauðsynlegt heldur líka dásamlegt fyrir samfélag og tilraunir. Ég uppgötvaði svo á sínum tíma að heilsufæði nútímans er líkt fæðu hinna fornu samfélaga við Miðjarðarhafið. Svo ég fór að gera tilraunir með biblíufæði og þegar nýja safnaðarheimili Neskirkju varð til urðu til biblíuveislur. Biblíumatur er langtímaverkefni og mér skilst að það bíði eftir mér í einu forlaginu titillinn Presturinn í eldhúsinu. Mér hefur líka þótt stórkostlegt hve mörg hafa sagt mér að þau fari inn á vef minn sigurdurarni.is og noti mataruppskriftirnar mínar. Mér hefur þótt sérstaklega gott hve margir karlar hafa þorað að elda af því þeir hafa treyst mér til að setja ekki á vefinn nema almennilega rétti, bragðgóða, holla, auðeldaða og hæfilega nútímalega. Ég sé á vefteljaranum að tugir þúsunda hafa farið inn á þessar uppskriftir.
Geturðu miðlað eins og einni þeirra til lesenda Lifðu núna?
Maríukjúklingurinn er skemmtilegur réttur og dæmi um biblíumat. Öll hráefnin voru tiltæk Maríu í Nasaret, móður Jesú.
Uppskriftin er fyrir fjóra:
4 kjúklingabringur
4-6 hvítlauksgeirar pressaðir
1 tsk kúmmín (broddkúmmín)
1,5 tsk túrmerik
1 tsk kanill malaður
salvía, helst fersk og smáskorin annars þurrkuð
1 stór rauðlaukur saxaður
3 skalottulaukar saxaðir (laukurinn fær nafnið frá staðarnafninu Askelon í Ísrael)
sítrónubörkur rifin með rifjárni (notið helst lífræna sítrónu)
safi úr einni sítrónu ca 70 ml. – má líka vera appelsínubland
150 gr spínat (einn fjórði hluti af spínatinu til að dreifa yfir kjötið þegar það er borið fram)
300 ml grænmetiskraftur
10 döðlur langskornar (Medjool-döðlur eru bestar en líka má fíkjur/sveskjur í staðinn).
Maldonsalt
Heslihnetur (flögur eða muldar og við smjörbrúnuðum þær á pönnu í stutta stund)
Bygg (t.d. Vallanesbygg)
Kjúklingurinn er marineraður í sólarhring. Bringurnar eru kryddaðar (hvítlaukur, kúmmín, túrmerik, kanill, salvía og salt) og síðan geymdar í kæli. Þegar eldamennskan hefst er kjötið tekið úr kælinum og leyft að ná húshita fyrir steikingu. Olía á heita pönnu. Kjúklingurinn brúnaður og kjötinu lokað. Skorinn laukurinn settur í ofnfast fat og kjúklingabitunum komið fyrir ofan á lauknum. Grænmetiskraftinum hellt í fatið og sítrónuberkinum stráð yfir. Spínat og döðlur yfir (haldið þó eftir ofurlitlu af spínati til að dreifa yfir kjötið þegar það er borið fram). Látið malla í ofninum (180-200°C) í fjörutíu mínútur. Gæta þess að vökvinn gufi ekki allur upp, bæta við vatni ef sósan er að verða of þykk. Borið fram með byggi. Síðan er spínatinu og heslihentum dreift yfir líka. Svo má líka afhýða appelsínu eða mandarínu, þverskera og koma hálfri fyrir á hverjum diski. Litirnir fara fallega með matnum og sætur ávöxtur passar vel með. Takk fyrir mat og gott líf.
2977 létust í árásunum á tvíburaturnana. Eins og margar þúsundir annarra vitjuðum við Golgata New York þennan föstudaginn langa. Vonskan er söm á öllum öldum og drepur. Nöfn þeirra sem voru drepin voru skráð á barma minnismerkjanna. Nútímasaga um grimmd og djöfulskap settist að flestum. Það var flaggað í hálfa stöng á Wall Street. Þennan daginn fór ég ekki í Hallgrímskirkju að hlusta á passíusálmalestur og íhuga. En Hallgrímur var í huga mér og Jesús Kristur með mér þegar ég horfði yfir minnismerkin og á allt fólkið sem barðist við tilfinningar sínar og hugsanir. Einkennileg harmkyrrð settist að – dauði, þjáning, lífsvon. Það var gott að vera ekki á svona stað einn heldur á lífsför með mínu fólki. Guð geymi þetta fólk og varðveiti í okkur lífsstefnu himinsins.
Á fjölmennri samkomu hér í Hallgrímskirkju spurði sessunautur minn: Hver er það sem er að læðast þarna bak við orgelið og upp í kórinn? Er hann með myndavél, spurði ég? Já, þá er þetta sóknarpresturinn að leita nýrra sjónarhorna og fanga ljósbrot í skuggaspili kirkjunnar. Þannig er doktor Sigurður Árni Þórðarson, sóknarprestur okkar um níu ára skeið. Endalaust að undrast og dásama þetta mikilfenglega guðshús, Hallgrímskirkju.
Kæri Sigurður Árni, í Hallgrímssöfnuði verður þín minnst sem fræðara, heimspekings og ástarguðfræðings í prédikunarstólnum. Þú hefur boðið alla velkomna að borði drottins og opnað dyr. Alltaf spyrjandi áleitinna spurninga og opinn fyrir nýjum svörum. Og ekki síst verður þér þakkað að hafa auðgað myndmál Hallgrímskirkju, bæði í orði og með ljósmyndum af birtu, formi og starfi hér í kirkjunni.
Á boðunardegi Maríu hefur séra Sigurður Árni oft verið í stuði eins og hér í dag.
Hann fræðir: Afhverju er fáni Evrópusambandsins blár með geislabaug stjarna? Jú, auðvitað, sem fæstir í kirkjunni vissu raunar, vegna þess að hann er afkvæmi Maríumynda aldanna og blái liturinn kemur úr Maríu-möttlinum.
Hann setur hlutina í heimspekilegt og guðfræðilegt samhengi: Okkur er nauðsyn að fá Maríu ofan af stalli sem ofurhetju handan mannlífs og heims, við þurfum á henni að halda í hringiðu lífsins, með okkur í lífi og sorgum. Semsagt: María til manna.
Og svo kemur ástarþemað hjá honum: „María, drottins móðir kær, merkir Guðs kristni sanna“, eins og Hallgrímur segir í Passíusálmunum. „Og sonurinn, Jesús Kristur , lítur til hennar með augum elskunnar.“
Svona getur þetta gengið í prédikunum séra Sigurðar Árna sem margar eru eftirminnilegar. Nú hyggst hann gefa úrval prédikana sinna út á næstunni og hefur sóknarnefnd Hallgrímskirkju í þakkarskyni ákveðið að stuðla að því með sérstökum útgáfustyrk.
Sigurður Árni er í senn heimsmaður, heimamaður og sveitamaður! Hann kom til okkar fullmótaður af akri kristninnar á Íslandi. Hann hafði efir embættispróf í guðfræði frá Háskóla Íslands verið sveitaprestur og borgarprestur, rektor Skálholtsskóla og fræðslustjóri á Þingvöllum, verkefnisstjóri á Biskupsstofu og stundakennari við Háskóla Íslands. Aukin heldur er hann heimsmaður með útsýn til annarra landa eftir kristnifræðinám í Noregi og doktorspróf í guðfræði og hugmyndasögu frá Vanderbiltháskóla í Tennessee í Bandaríkjunum. Raunar var hann heimamaður í Hallgrímskirkju áður en hann var kjörinn hér sóknarprestur, bæði sem kórsöngvari um skeið og afleysingaprestur árið 2003. Hann er líka sveitamaður í sér með djúpar rætur í svarfdælskum sverði og í ræktunarstarfi móður sinnar kringum Litla bæ á Grímstaðaholtinu. Þeirri hlið á sóknarprestinum höfum við einnig fengið að kynnast.
Á Skólavörðuholtinu hefur Sigurður Árni átt góða daga, enda lýsir hann þeim sem samfelldri veislu í miklu og alþjóðlegu fjölmenni. Draumar hans um að fá bestu kokka þjóðarinnar til að elda með sér á kirkjuhátíðum hafa ekki að öllu leyti ræst þótt við höfum fengið að smakka á biblíumat sóknarprestsins sem hann er þekktur fyrir. Nýtt og fullkomið eldhús er á óskalistanum hér í Hallgrímskirkju og þá mun sá draumur væntanlega rætast. Hann hefur líka verið áhugasamur um að Hallgrímskirkja og veraldarvefurinn spili betur saman og helgihaldinu verði fjölmiðlað. Starfi í þeim anda verður haldið áfram. Listaverk í turni verður einnig að veruleika einn góðan veðurdag. Spor Sigurðar Árna marka veginn framávið.
En maður kemur í manns stað. Mér er mikil ánægja að tilkynna það hér að okkur hefur borist formleg tilkynning um það að séra Irma Sjöfn Óskarssdóttir hefur verið ráðin sóknarprestur við Hallgrímskirkju frá og með 1. apríl næstkomandi. Frú Agnes M. Sigurðardóttir, biskup Íslands, hefur í því efni farið að ósk sóknarnefndar. Jafnframt hefur Helga Soffía Konráðsdóttir, prófastur í Reykjavíkurprófastsdæmi vestra, tilkynnt okkur að doktor Jón Ásgeir Sigurvinsson héraðsprestur, muni gegna starfi prests við Hallgrímskirkju næstu þrjá mánuði og er það góð ráðstöfun að okkar mati. Þá er þess að geta að hafin er fyrir tilstilli biskupsstofu og á vegum prófasts þarfagreining vegna fyrirhugaðrar auglýsingar á prestsstarfi við Hallgrímskirkju. Ég vil koma á framfæri þökkum til biskups og prófasts fyrir skjóta og skilvirka afgreiðslu á erindum Hallgrímskirkju vegna þeirra mannabreytinga sem hér eru á döfinni.
En i dag er kveðjudagur til heiðurs fráfarandi sóknarpresti. Hér á eftir er öllum boðið í snittur og kaffi í Suðursal þar sem séra Irma Sjöfn Óskarsdóttir stjórnar dagskránni og Steinar Logi Helgason kórstjóri söngnum. Séra Sigurður Árni hefur gefið það út að hann ætli sér að læra meira og læra margt nýtt, fara lengra og breyta mörgu. Það er lofsvert viðhorf og við óskum honum heilsu og þreks til þess að láta draumana rætast. En fyrst er það útgáfa Sigurðarpostillu sem ég nefndi áðan. Um leið og sóknarnefnd þakkar þér samstarf og leiðsögn bið ég þig að koma hér, doktor Sigurður Árni, og taka við útgáfustyrk þér til handa frá Hallgrímssöfnuði.
Einar Karl Haraldsson, formaður sóknarnefndar Hallgrímskirkju. Myndina tók Hrefna Harðardóttir.
Tæpir fjórir áratugir eru liðnir síðan dr. Sigurður Árni Þórðarson var vígður prestsvígslu í Dómkirkjunni. Nú er komið að tímamótum því í Hallgrímskirkju á morgun heldur Sigurður sína síðustu messu. Hann ætlar þó ekki að sitja auðum höndum. Hann er búinn að sækja um í meistaranámi, ætlar að læra ljósmyndun og taka upp þráðinn í matargerðinni. „Ég held að ævin sé stöðugt lærdómsferli. Mér finnst rosalega gaman að læra og heyra nýja hluti, sjá allt smella saman með nýjum hætti. Ég hef gaman að þessum fjölbreytileika, litríki og öllum þessum furðum sem lífið er,“ segir Sigurður í samtali við blaðamann.
Fólkið stendur upp úr
Það sem stendur uppi á ferli Sigurðar er að hans sögn fólkið sem hann hefur komist í kynni við. „Mér finnst fólkið sem maður er að þjóna langmikilvægast. Skemmtilegast í prestsstarfinu er að horfa í augun á litlum börnum sem ég er að fara að skíra því það er svo bullandi skemmtilegt, ævintýralíf í augunum á þeim og ekkert nema framtíð og mikil hamingja.“ Það að þjóna fólki á hinum enda lífsins er Sigurði einnig minnisstætt en þó af öðrum ástæðum. „Það er bara hjartaslítandi að vera með fólki í sorgaraðstæðum,“ segir hann. „Þetta eru svona stóru augnablikin og svo allt þetta inni á milli. Það er fólkið fyrst og fremst. Kirkja er fyrst og fremst það að fólk kemur saman og á sér samfélag um þetta mesta, stærsta og dýpsta í lífinu. Þetta sem við köllum trú og Guð.“
Sigurður segir að fólk geri sér ekki endilega grein fyrir því hvað kirkjan þjónar og aðstoðar mikið af fólki: „Mér finnst vera mjög merkilegt líka þetta mikla traust sem fólk sýnir prestinum sínum, það leitar til presta í alls konar málum. Maður náttúrulega bara finnur það hvað það er mikil þörf á góðum prestum í nærsamfélagi hvar sem er á landinu. Þeir þurfa að vera þjónustuliprir og tilbúnir til þjónustu. “
Sigurður segir það mikilvægasta í starfinu hafa verið að þjóna fólki.VÍSIR/VILHELM
Hluti af hópnum
Sem fyrr segir eru liðnir tæpir fjórir áratugir síðan Sigurður hóf störf sem prestur. Hann segir að mikill munur hafi verið á hans fyrstu árum í starfinu og þeim síðustu. „Ég náttúrulega var sveitaprestur. Það er allt allt annað,“ segir Sigurður.
„Þá var maður í þeirri stöðu að nágrannarnir, bændurnir, þeir bara bönkuðu upp á og sögðu: „Já, nú þarft þú að koma með okkur á fjall.“ Ég sagðist ekki hafa neinn tíma til þess að fara á fjall því ég var að skrifa doktorsritgerð. Þeir sögðu að það skipti engu máli, ég þyrfti að sinna skyldu minni og fara að smala.“
Sigurður, sem er að eigin sögn gamall sveitakarl, vissi að smölunin skipti máli. Hann fór því ekki að þræta við bændurna og slóst í för með þeim. „Þannig að það var settur undir mig hastur hestur og síðan var ég á fjöllum í heila viku með Skaftártungumönnum, við fórum inn í Eldgjá og alveg inn í Jökulheima, að fjallabaki og á þessu stórkostlega svæði.“
Sigurður segir að þarna hafi hann orðið hluti af samfélaginu sem hann þjónaði, einn af hópnum: „Þegar maður er í þessu, sefur við hliðina á hrjótandi nágrönnum, hugar að meiðslum hunda og hestanna, puðar rasssár á fjöllum í heila viku þá er maður orðinn „insider“, kominn inn í hringinn. Þegar maður er búinn að vera í svoleiðis aðstæðum er maður orðinn einn af þeim. Ekki bara einhver kall sem kom að sunnanm, úr Reykjavík. Það er mjög mikilvægt í þessum prestsskap, að vera einn af þeim, einn af hópnum. Allir hafa hlutverki að gegna í slíku samhengi.“
Táknstaður heilagleikans
Í heilan áratug var Sigurður prestur við Neskirkju í Vesturbænum. Hann segir prestþjónustuna þar hafa verið frábrugðna þeirri sem hann kynntist í sveitinni, sérstaklega í ljósi þess að Neskirkja þjónustar þúsundir manna. „Maður náttúrulega þekkti marga en var ekki í þessari stöðu að sofa við hliðina á hrjótandi fólki á fjöllum. Þannig það verður öðruvísi þjónusta og hún verður mun sérhæfðari.“
Starfið í Hallgrímskirkju var svo enn annar handleggur. Sigurður bendir á að þangað kemur miklu fleira fólk hvaðanæva úr heiminum. „Það er gríðarlegt flóð af fólki sem maður er að þjóna með einum eða öðrum hætti,“ segir hann. „Hallgrímskirkja hefur allt aðra stöðu heldur en borgarkirkja eða sóknarkirkja, hún er líka pílagrímakirkja í heiminum og sem slík er hún mjög merkileg. Það er milljón manns sem kemur í kirkjuna á hverju ári, Hallgrímskirkja er lógó Íslands.“
Þó starfið í Hallgrímskirkju sé öðruvísi þá segir Sigurður það snúast að lokum um það sama, að þjóna fólki.VÍSIR/VILHELM
Þá bendir Sigurður á að Hallgrímskirkja er á lista yfir tíu mikilvægustu íhugunarhús heimsins hjá The Guardian. „Af hverju er það? Jú það er vegna þess að fólk nær sambandi. Þetta er kirkja sem fólk einfaldlega tengir eitthvað mikilvægt inn í, það fer inn í kirkjuna og upplifir, kveikir á kertum og nær sambandi við sjálft sig og það sem við köllum Guð,“ segir hann. „Þannig að Hallgrímskirkja er öðruvísi, hún hefur svolítið hlotið svona stöðu sem táknstaður heilagleikans. Það er bara mjög mikilvægt, við þurfum svoleiðis staði líka í veröldinni.“
Að sögn Sigurðar kemur þetta allt niður á því sama að lokum, starfið snýst um að þjóna fólki: „Við erum í grunninn öll með bæði þessa vanda og vonir og gleði og sorgir. Þau sem koma að utan sem koma inn í Hallgrímskirkju, það eru bara manneskjur sem eru ósköp líkar hrjótandi bændum í Skaftártungu.“
Hefur engar áhyggjur af Guði
Á ferli Sigurðar hefur margt breyst, til að mynda Þjóðkirkjan. Að hans mati hefur Þjóðkirkjan stofnanavæðst svolítið. Hún sé að einhverju leyti að verja formið frekar en inntakið.
„Ég hef engar áhyggjur af Guði en ég hef svolitlar áhyggjur af Þjóðkirkjunni. En ég held að kristnin lifi og þessi kærleiksboðskapur, þessi trúarboðskapur, þessi menningarboðskapur kirkjunnar – hann lifir.“
Sigurður hefur engar áhyggjur af Guði.VÍSIR/VILHELM
Sigurður segir að kirkjan hafi þó ekki lokið sínu hlutverki, hún sé núna á breytingaskeiði og eigi eftir að fara inn í öflugan tíma. Hann bendir svo á að munur sé á stofnun og inntaki:
„Það er munur á kirkju og kristni. Kirkjan á alltaf að reyna að vera kristnin en hún hins vegar hefur engan einkarétt á trú. Kristnin er það djúpa í þessu en stofnanirnar, þær breytast með hliðsjón til þróun þjóðfélaganna. Auðvitað var Þjóðkirkjan svo tengd ríkinu en hún er eiginlega á breytingaskeiði núna og er ekki alveg búin að átta sig á því hvaða hlutverki hún gegnir. En ég held að hún komi til með að gegna mjög mikilvægu hlutverki í íslensku þjóðfélagi.“
Ritlist, ljósmyndun og matur
Sigurður krossar nú puttana og vonar að hann komist inn í meistaranám í ritlist í Háskóla Íslands: „Ég veit ekki hvort ég kemst inn en ég er búinn að skrá mig í ritlist. Ef ég kemst ekki inn þá er það bara vegna þess að það er svo erfitt að komast inn. Ég heyri það að rithöfundar hafi ekki komist inn þannig ég þarf ekkert að skammast mín.“
Ef Sigurður kemst ekki í ritlistina þá verður hann þó með nóg fyrir stafni. Hann ætlar að læra meira í ljósmyndun og hefur skráð sig í nám til þess á vefnum. Þá ætlar hann einnig að fara aftur í gamalt langtímaverkefni sem hann hóf þegar hann var sóknarprestur í Neskirkju. „Það er að vinna með biblíumat,“ segir hann.
„Hún er mjög skemmtileg, matreiðslan frá þessu svæði, Sýrlandi, Líbanon, Írak, Íran, Palestínu og Egyptalandi. Ég ætla að halda áfram með svona verkefni sem ég var með þegar ég var að elda biblíumat í Neskirkju. Þannig þetta verða orð, ljós og matur.“
Hættir í góðu formi
Sem fyrr segir verður síðasta messa Sigurðar haldin á morgun í Hallgrímskirkju. Séra Irma Sjöfn Óskarsdóttir mun svo taka við starfi Sigurðar í kirkjunni sem sóknarprestur.
Messan hefst klukkan 11:00 og segir Sigurður að um hátíð verði að ræða.
„Það er einn prestur að fara og annar að taka við. Það er mjög gleðilegt. Það er búið að ákveða að hinn presturinn í Hallgrímskirkju taki við mínu starfi sem ég er mjög glaður yfir og mér finnst það alveg dásamlegt. Þetta er svona kveðjumessa, full kirkja, allir kátir, mikið af snittum og allir fallegir til augnanna.
Það er bara mjög gott að fara úr prestsstarfi áður en allir eru farnir að bíða eftir að maður hættir. Það er miklu betra að það sé þannig.“
Sigurður segir gott að hætta áður en fólk er byrjað að bíða eftir því.VÍSIR/VILHELM
Sigurður segir einmitt að lokum að það sé mikilvægt að fólk hætti að vinna áður en það er orðið um seinan. „Mér finnst vera ástæða til þess að hætta á meðan ég er í góðu formi og get verið að þjóna duttlungum mínum og fólkinu mínu,“ segir Sigurður. Hann hlakkar til að njóta lífsins með eiginkonu sinni, Elínu Sigrúnu Jónsdóttur lögfræðingi. „Það er svo yndislegt að vera með henni, hlægja saman og ferðast,“ segir hann. Þá hlakkar hann til að verja tíma með börnunum og öllum sínum ástvinum. „Ég held að maður eigi að hætta í vinnu áður en maður verður alveg farlama.“
